Bevrijding Rosmalen

Geschiedenis Rosmalen e.o. in de 10 tijdvakken

Bevrijding Rosmalen: Op 23 oktober 1944 komen Britse soldaten vanuit Kruistraat met tanks over de dijk Rosmalen bevrijden. In Rosmalen staat dan nog steeds een Duitse Rode Kruis trein stil. Om stil te staan bij 80 jaar bevrijding maken kinderen van Rosmalense basisscholen op 19 oktober 2024 een Rosmalla Bevrijdings Jeugdjournaal.

Periode
Tijd van wereldoorlogen

Als je de inleiding hebt gelezen, heb je vast nog wel wat vragen, zoals:

De Bevrijding

Datum: Elk jaar op 23 oktober wordt in Rosmalen de bevrijding van de Duitse bezetting herdacht. Maar waarom wordt dan op 5 mei de bevrijding van Nederland bevrijd gevierd? Waarom precies die dag?
Wat is vrijheid: Wat wordt er bedoeld met vrijheid? Dat je alles mag doen wat je maar wil? Kijk het filmpje over de 4 vrijheden. En vul de vrijheidswijzer in. Wat is nu jouw conclusie: wat is volgens jou vrijheid?
Overstromingen: In 1942 was er al een heel ander soort bevrijding geweest, die van overstromingen. Meer daarover in het venster 'Gevaar Maas weg'.
Eerste wereldoorlog: Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden we gelukkig niet bezet, daarover meer in het venster ‘Belgische vluchtelingen’.

De Oorlogsjaren

Maatregelen / Angst / Honger: Hoe waren de oorlogsjaren in Rosmalen? Wat merkten de inwoners van de oorlog? Waren er angstige dagen of momenten? Was er honger? Hoe was het op andere plaatsen in Nederland met honger?
Jodenvervolging: Woonden er toen Joodse mensen in Rosmalen? Hoe is het hun vergaan? Wat zijn struikelstenen? Zijn er in Rosmalen ook struikelstenen? N.B.: Kijk voor Kamp Vught in het vorige venster van de canon!
Onderduikers: Wat is een onderduiker? Waarom doken mensen onder? Waren er in Rosmalen ook onderduikers?
Verzetsgroep: Wat kun je in de film "Vijf donkere jaren" en op de foto van het infobordje hierboven vinden over die knokploeg Margriet?
Schade, gewonden, doden: Heeft de bevrijding heeft ook veel schade veroorzaakt en ook slachtoffers gekost? Misschien vind je het vervelend om er bij stil te staan, sla dan deze vraag over. Durf je het wel aan? Kijk dan dit fragment van "Vijf donkere jaren" En beantwoordt: Is er hard gevochten in Rosmalen om het dorp te bevrijden? En waar dan? Waren er doden? Werd er veel vernield? Welke slachtoffers worden in het Vennehof herdacht?

De Herdenking

Monumenten: Waar staat het herdenkingsmonument Tweede Wereldoorlog in Rosmalen? Kijk op deze kaart Zijn er nog meer herdenkingsmonumenten in Rosmalen e.o.?
Bevrijders: Uit welke landen kwamen de soldaten die ons bevrijdden van de Duitse overheersing? (Tip: kijk op het bevrijdingsmonument)
Ceremonie: Op 4 mei worden er bloemenkransen bij het monument gelegd en is er 2 minuten stilte. Wie worden er dan precies herdacht? Tip: kijk op de site Comité 4 en 5 mei.

De Wederopbouw

Kijk in het volgend venster, 25.000 inwoners, als je wil weten hoe Rosmalen weer opgebouwd is na de oorlog! Bijv.: Waaraan kun je zien dat een boerderij is herbouwd met geld van de regering?

Hier wat extra tips om antwoorden te vinden

Gebruik als zoekwoorden: bevrijding tweede wereld oorlog 4 mei 5 mei

Voor leesniveau groep 5/6 of hoger, algemeen:

Docukit (groep 5/6 kies informatie junior boekje en groep 7/8 kies informatieboekje)
Jeugdbieb (type het zoekwoord in de rode balk en kies ook de groep waarin je zit)
De 4 vrijheden

Voor leesniveau groep 5/6 of hoger, specifiek over Rosmalen:

Rosmalen: vijf donkere dagen: gebruik inhoudsopgave in beschrijving YouTube!
Docu Junior: 'Bevrijding Rosmalen'

Voor leesniveau groep 7/8 of hoger, algemeen:

Voor leesniveau groep 7/8 of hoger, specifiek over Rosmalen:

Rosmalen: vijf donkere dagen: gebruik inhoudsopgave in beschrijving YouTube!
Tijdstuk: Kijkglas en koptelefoon over gevechten in de Molenstraat, gebruik inhoudsopgave in beschrijving YouTube!
Traces of War: Over gevechten in de Molenstraat
Filmpje Jos Korsten over gevechten op Kruisstraat en Bruggen
Docu Junior: 'Bevrijding Rosmalen'
Vennehof of Vennehof2

Voor middelbare school, algemeen:

Site 4 en 5 mei
De 4 vrijheden
Oorlogsbronnen
Schooltv (Kies zelf 13-15 jr of 16-18 jr)
NPO Zapp Histories
Het verhaal van Nederland

Voor middelbare school, specifiek over Rosmalen:

Rosmalen: vijf donkere dagen: gebruik inhoudsopgave in beschrijving YouTube!
Tijdstuk: Kijkglas en koptelefoon over gevechten in de Molenstraat, gebruik inhoudsopgave in beschrijving YouTube!
Traces of War: Over gevechten in de Molenstraat
Filmpje Jos Korsten over gevechten op Kruisstraat en Bruggen
Docu Junior: 'Bevrijding Rosmalen'
Vennehof of Vennehof2

Maak van de gevonden antwoorden een presentatie!

Klik op deze link voor allerlei tips en handige hulpjes en maak dan bijvoorbeeld:

· Spreekbeurt

· Werkstuk

· (Jeugdjournaal) Filmpje

· Krantenartikel

· Mindmap

· Collage

· Interview

· Enquête

· Startpagina

· Stripverhaal

· Tijdbalk

· Quiz

· Online escaperoom

· Poster

· Verhaal

Quiz over Rosmalen, bezet, verzet en bevrijding, hou je meer van quizzen? Bij dit onderwerp is er een gemaakt, ga hem hier maar maken!

Handige kaart: alle plaatsen die genoemd worden in deze website, zoals het oude treinstation in de Spoorstraat en de dijk op Bruggen, kun je op een kaart terug vinden van Google Earth die daarvoor speciaal is gemaakt.

Het kwartetspel: Leen het papieren spel of speel het in de app Kwartool.

Adolf Hitler

Na de Eerste Wereldoorlog gaat het slecht met Duitsland. Er is veel armoede en werkloosheid. Adolf Hitler is leider van de politieke partij NSDAP (met een adelaar en hakenkruis als teken). Hij belooft de problemen op te lossen. Bijna iedereen stemt op hem. Maar dan begint Hitler oorlog te voeren. Tegen andere landen, maar vooral tegen de Joden.
Begin van de Tweede Wereldoorlog

10 mei 1940 wordt Nederland binnengevallen door het Duitse leger. De leider van Duitsland heet Adolf Hitler. Als Nederland terugvecht, bombarderen de Duitsers het centrum van Rotterdam. Honderden mensen sterven onder het puin. Nederland geeft zich over en wordt door de Duitsers bezet. Voortaan lopen overal Duitse soldaten op straat. Gewapend!
Aanplakbiljetten

De Duitsers gebruiken aanplakbiljetten - een soort posters - om opdrachten te geven aan de bevolking. Daarop staat bijvoorbeeld dat iedereen 's avonds binnen moet blijven. Of dat je direct je fiets moet inleveren. Als je dat niet doet, kun je doodgeschoten worden, of zullen er - zoals op dit aanplakbiljet uit Heiloo - tien andere mensen doodgeschoten worden.
Verduisterde ramen

Valt je iets op aan de huizen? Nergens schijnt licht door de ramen! Om de vliegtuigen van de geallieerden op een dwaalspoor te brengen, moet iedereen van de Duitsers zijn ramen afplakken. Er mag geen straaltje licht meer doorkomen. Ook mag je 's avonds na acht uur niet meer buiten zijn. Behalve als je Duitser of NSB-er bent natuurlijk.
Razzia's

De Duitsers houden vaak razzia's. Met overvalwagens zetten ze een straat af. Daarna controleren ze alle huizen op onderduikers. Mannen tussen 17 en 50 jaar worden naar Duitsland gevoerd om daar te werken. Joden worden op de trein naar een concentratiekamp gezet en daar vermoord. Ook Anne Frank is zo met haar familie opgepakt en weggevoerd.
NSB-vlag

Eén politieke partij is blij met de Duitsers: de NSB. Hun leider heet Anton Mussert. Op de foto brengt hij de 'Hitlergroet'. Veel NSB-ers krijgen erebaantjes van de Duitsers. Maar door de rest van de Nederlanders worden ze gehaat, omdat ze graag bij de Duitsers klikken en Joodse onderduikers verraden. Na de oorlog worden veel NSB-ers gestraft.
Persoonsbewijzen

Iedereen van 14 jaar en ouder moet een 'persoonsbewijs' (een soort paspoort) bij zich hebben. De Duitsers houden vaak controles. Om Joden op te sporen bijvoorbeeld. Of mannen die in Duitse fabrieken moeten werken. Vaak worden persoonsbewijzen daarom vervalst: een Joodse naam als Levi Cohen wordt bijvoorbeeld veranderd in Jan de Vries.
Verzetsgroepen

Overal in het land komen mensen in verzet tegen de Duitsers. Ze vormen verzetsgroepen: kleine clubjes mensen die steeds acties bedenken om de Duitsers tegen te werken: bruggen opblazen, gevangenen bevrijden, enz. 'Koeriersters' brachten op de fiets stiekem krantjes met verzetsnieuws rond. Vol nieuws over de strijd tegen de Duitsers.
Stiekem

Achter dit zolderraam zitten misschien wel 'onderduikers': mensen die zich verstoppen uit angst voor de Duitsers. Wie weet luisteren ze net naar een toespraak vanuit Engeland van koningin Wilhelmina op Radio Oranje. Het hebben van een radio is streng verboden, maar veel mensen luisteren stiekem. De woorden van de koningin geven hen nieuwe hoop!
Te weinig eten

Al snel gaat het eten 'op de bon': alleen met distributiebonnen kun je nog vlees, brood of aardappels kopen. In de strenge winter van 1944 slaat in het westen de honger echt toe. Mensen eten gekookte tulpenbollen om toch maar iets binnen te krijgen. De geallieerden sturen vliegtuigen met voedsel, maar dat is niet genoeg. Veel mensen sterven van de honger.
De bevrijding

's Nachts vliegen de geallieerden met bommenwerpers naar Duitsland om vliegvelden, fabrieken en steden te bombarderen. Met grote schijnwerpers en kanonnen proberen de Duitsers hun vliegtuigen te raken. Maar ze krijgen het steeds moeilijker. Eindelijk, op 5 mei 1945, geeft Duitsland zich over. Na vijf jaar is de oorlog voorbij. Het is feest!