Zandwegen
Tot ongeveer 150 jaar geleden zijn er in Drenthe alleen maar zandwegen. Deze wegen zijn moeilijk om op te lopen of om met paard en wagen over te rijden. Vooral na een flinke regenbui liggen de zandpaden vol met water. Inmiddels zijn bijna alle wegen verhard met een laag asfalt.
Tolheffing aan de Groningerweg
Een van de belangrijkste wegen in de gemeente Noordenveld is de
Groningerweg. Dat is de weg die vanaf Smilde, via Norg, Roden en
Peize naar Groningen loopt. Deze weg is tussen Norg, Roden en Peize
in 1884 aangelegd.
De verharding van de Groningerweg kostte veel geld. En het
onderhoud van de weg was ook duur. Daarom werd er langs deze weg
tol geheven. Wilde je de weg gebruiken, dan moest je daarvoor
betalen. Een postwagen moest bijvoorbeeld 10 cent betalen en een
kar met een geit ervoor 3 cent.
Tolhuis Peize
Wie over deze weg wil reizen moet eerst langs een tolhek. Dat
gaat pas open als je netjes tolgeld hebt betaald aan de tolwachter.
Naast het tolhek staat ook een huisje, het tolhuis. Vanuit het huis
heeft de tolwachter een mooi uitzicht over de wegen en kan hij het
verkeer goed in de gaten houden.
Sommige mensen proberen zonder te betalen langs het tolhuisje te
komen. Maar dat lukt bijna nooit, de tolwachter ziet alles. Aan de
Groningerweg bij Peizerwold staat ook een tolhuis. Het is gebouwd
in 1884. Aan de voorkant van dit tolhuisje staat nog steeds een
bord met de toltarieven.
Kanalen
Een kanaal is een door de mens aangelegde rechte waterweg.
Kanalen waren lange tijd erg belangrijk voor het vervoer in
Drenthe. De kanalen ontstonden bij de ontginning van veengebieden.
De afgegraven turf moest worden vervoerd en het water dat bij de
turfwinning vrijkomt moest worden afgevoerd. Beide 'problemen'
werden opgelost door kanalen te graven. Een kanaal kan ook
zijkanalen hebben, zogenaamde wijken.
In Drenthe is een groot kanalennetwerk aangelegd. Dit proces
begint in de middeleeuwen en gaat door tot in de 20e eeuw.
Tegenwoordig worden de kanalen gebruikt voor pleziervaart en
hengelsport.
Veenhuizerkanaal
Het Veenhuizerkanaal wordt in 1839 gegraven in opdracht van de Maatschappij van Weldadigheid. Via het Veenhuizerkanaal werden mensen vervoerd die werkten in ontginningsgebieden van de Maatschappij van Weldadigheid. Het Veenhuizerkanaal is via de aansluiting op de Norgervaart verbonden met de Drentsche Hoofdvaart.
Ontstaan Oude Vaart
Projecten mislukken ook wel eens. Bijvoorbeeld het plan uit 1837 om een kanaal te graven tussen het Leekstermeer en de Norgervaart. Er wordt wel begonnen met graven, maar wegens geldgebrek stopt het project. Het resultaat is een stuk kanaal in een bos in Roden dat nergens naartoe gaat. Het heet de Oude Vaart.
Gedempte kanalen
Het vervoer op de kanalen ging per trekschuit en vanaf het midden van de 19 eeuw per stoomboot. Door de groei van het autoverkeer na de Tweede Wereldoorlog worden de kanalen en zijkanalen steeds minder belangrijk. De vele bruggen belemmeren zelfs het wegverkeer. Daarom zijn veel (zij)kanalen inmiddels weer gedempt.
Tramlijn Groningen-Drachten
Vanaf 1913 is er een tramlijn in de gemeente Noordenveld. Deze
tram rijdt van Groningen naar Drachten via Peize en Roden. Door de
tram wordt de reistijd een stuk korter, want de tram rijdt veel
sneller dan een paard en wagen.
Na 1948 vervoert de tram geen personen meer. Het wordt een
goederentram. De tramlijn wordt in 1985 gesloten. Nu zijn er
helemaal geen spoorwegen meer in de gemeente Noordenveld.
Sterke groei autoverkeer
Vanaf 1899 rijden er auto's in Drenthe en in de jaren '20 en '30 van de vorige eeuw komen er buslijnen. Na de Tweede Wereldoorlog groeit het Drentse wegennetwerk in hoog tempo. Er worden meer snelwegen aangelegd en in de dorpen komen rotondes. Inmiddels kunnen we bijna niet meer zonder auto's.
Een aantal zandwegen wordt niet verhard. Ze blijven in bezit van boermarken (oud gemeenschappelijk bezit van dorpelingen). Zij onderhouden hun zandwegen zelf met goedkeuring van de gemeentes.