Enschede, Eerste Paasdag 1 april 1945. Oldenzaal 2 april 1945.
Hengelo, 3 april 1945. Almelo, 4 april 1945. Vriezenveen, 5 april
1945: Rond de klok van 11 uur die morgen rijdt de eerste Canadese
pantserwagen met Georg Hall en Fred Pope het dorp binnen. De
voertuigen van de XII Manitoba Dragoons rukken op vanuit het zuiden
van Twente over de oostelijke flank naar het noorden.
In het westen van Twente vormen de Twenthekanalen en het
Overijssels Kanaal barrières, waarachter de Duitsers zich
hergroeperen en tegenstand bieden. De Duitsers hielden verbeten
stand in en om Wierden. Om de Wierdense brug in het Twenthekanaal
ten westen van Almelo en de brug bij Aadorp werd nog enkele dagen
hevig gevochten. Ongeveer 1.200 Duitse militairen van de Herman
Goering Divisie maakten ten westen van de kanalen de boel nog
onveilig. Bij Aadorp werd nog langer gevochten door het 1ste
Bataljon van het Canadese Algonquin Regiment, dat later ook Wierden
bevrijdde. Vier boerderijen en een burgerwoning gingen in vlammen
op. In 2005 werd door schoolkinderen een boom geplant op de plek in
de Bruglaan, waar het centrum was van de gevechten tussen
terugtrekkende Duitsers en oprukkende Canadezen. Er is daarna een
klein monument geplaatst, waar jaarlijks een herdenking
plaatsvindt.
Dagboek Herman Jansen
Over de Almeloseweg en over de weg langs het kanaal van Almelo naar
De Haandrik trokken de bevrijders in noordelijke richting. Rond 11
uur op die donderdagmorgen 5 april 1945 stond de eerste tank met
geopende luiken op Het Midden van Vriezenveen en liep het hele dorp
uit om de geallieerde militairen met hun zwarte baretten te
bewonderen. Ongeveer gelijktijdig arriveerde ook een deel van het
regiment bij de verwoeste brug in het kanaal bij Zandwijk op het
Westeinde. Dorpshistoricus Herman Jansen, die aan de Almeloseweg
woonde, schrijft op diezelfde avond in zijn dagboek: "Bevrijd!
Vanmorgen precies 11 uur rolden de eerste geallieerde tanks
voorbij. Een ontroerend ogenblik. Vijf jaar lang hebben wij
het juk gedragen. 't Is niet te beschrijven: De ontroering van dit
historische oogenblik voor Vriezenveen. Vijf jaar lang in hoop
en vreezen hebben we naar dit oogenblik uitgezien, te beschrijven
is dit moment niet, doch het nu levend geslacht weet wat dit
oogenblik betekent. Mochten latere geslachten dit nog een lezen en
de vrijheid van ons Holland bezitten, laten ze deze dan waarderen
en er voor vechten. Wij, die thans leven, weten wat de
onafhankelijkheid en de vrijheid waard is."
Verder noordwaarts
De geallieerde milities trokken die dag en de dagen erna verder
noordwaarts. Na de eerste verkenningsvoertuigen volgden er
natuurlijk nog hele colonnes vooral Canadezen, maar ook een Poolse
pantserdivisie trok door Vriezenveen in noordoostelijke richting.
De zaterdag erop arriveerde majoor Norman Keith als commandant met
zijn technische eenheid van de 12th Manitoba Dragoons bij de brug
aan het kanaal in Vriezenveensewijk. Op uitnodiging van de
familie Klinkhamer sliep Norman Keith in een bed boven de winkel.
Die zondag daarna zou hun zoon Johannes gedoopt worden en op
aanraden van een Canadees soldaat kreeg hij de roepnaam: Johnny
(doopnaam bleef namelijk Johannes)!
Manitoba
De naam Manitoba kom je in onze omgeving op meerdere plaatsen nog
regelmatig tegen. Ook het grote plein voor het gemeentehuis van
Twenterand in Vriezenveen draagt de naam Manitobaplein. De naam
Manitoba zegt alles over de bevrijders van ons dorp en deze streek.
Het waren Canadese soldaten, die hoofdzakelijk uit de provincie
Manitoba in het westen van het land kwamen.
