Op zondag 13 september treedt het Herinneringscentrum Kamp Westerbork toe tot het netwerk van Canon-musea van Nederland. Minister Ingrid van Engelshoven (OCW) onthult bij die gelegenheid op het voormalige kampterrein, bij barak 56, een ‘Canon-bord’ omdat deze barak één van de vijf ‘objecten van herinnering’ zal zijn. De vier andere objecten die een extra vermelding krijgen zijn het bord Westerbork-Auschwitz-Westerbork, het Nationaal Monument Westerbork van Ralph Prins, de zogeheten ‘Westerbork-film’ uit 1944 en het huis dat in 1939 werd gebouwd voor de directeur van Vluchtelingenkamp Westerbork. Op de Canon-tekstborden wordt extra uitleg gegeven over de historische achtergrond. Vanaf maart 2021 wijdt het herinneringscentrum een speciale tentoonstelling aan de Westerbork-film.
Gerdien Verschoor, directeur van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork: ‘Dit is een belangrijke dag voor het Herinneringscentrum. Onze vijf ‘objecten van herinnering’ verbinden ons op een aangrijpende manier met de geschiedenis van kamp Westerbork vanaf 1939. Ik hoop dat het onze bezoekers raakt en inspireert om nog meer over de Tweede Wereldoorlog te leren’.
De vijf ‘objecten van herinnering’ uit de collectie van het Herinneringscentrum:
Barak 56
In 1957 werd een tiental barakken in het Woonoord Schattenberg (zoals het kamp tussen 1950 en 1971 heette) verkocht en kregen daarna een nieuwe functie. Deze barak werd jarenlang in Zelhem (Gelderland) als kippenschuur gebruikt. Enkele jaren geleden zijn de authentieke onderdelen herplaatst op het kampterrein. Barak 56 deed, net als barak 57, dienst als werkplaats om batterijen te recyclen.
Treinbord Westerbork-Auschwitz-Westerbork
Het ijzeren bord kwam in de jaren ’90 in de collectie van Westerbork. Een replica van het bord is te zien in de vaste opstelling van het Herinneringscentrum. De treinen die vanuit Westerbork naar Auschwitz vertrokken hadden dit bord aan één van de wagons bevestigd. De tekst op het bord luidt: Keine Wagen abhangen/Zug muss geschlossen nach Westerbork zurück (geen wagon loskoppelen/trein moet gesloten terug naar Westerbork)
Nationaal Monument
In opdracht van de provincie Drenthe ontworpen door kunstenaar en oud-gevangene van Westerbork Ralph Prins (1926-2015) en hét symbool voor het doorgangskamp Westerbork geworden. Het aantal bielzen (97) stelt het aantal transporten voor met Joden en Sinti en Roma uit Nederland naar de concentratie- en vernietigingskampen. Het monument, dat in 1970 werd onthuld door Koningin Juliana, bevindt zich op de plaats waar de spooraansluiting vanuit Hooghalen in Kamp Westerbork eindigde en vanwaar de treinen naar de vernietigingskampen vertrokken.
Westerborkfilm
In 1944 gaf kampcommandant Gemmeker opdracht een documentaire film te maken over kamp Westerbork. Delen hiervan zijn bewaard gebleven, waaronder zeer bijzondere beelden van een aankomend en vertrekkend transport op 19 mei 1944. De film bevat het beeld van het meisje dat in de deuropening van een wagon staat. In 2017 werd de Westerbork-film door de UNESCO erkend als werelderfgoed.
Woning uit 1939
In 1939 gebouwd voor de directeur van Vluchtelingenkamp Westerbork. Tussen 1942-1945 bewoond door Albert Gemmeker, commandant van het doorgangskamp Westerbork. Daarna woning van de commandant van het NSB-interneringskamp Westerbork. Vanaf 1949 tot 2007 particulier bewoond en daarmee bewaard gebleven. In 2010 droeg Staatsbosbeheer, eigenaar van het huis, het beheer ervan over aan het Herinneringscentrum dat vijf jaar later een glazen overkapping over het pand plaatste om het voor verval te behoeden.