De Oude Biest ligt dan aan een waterstroompje, de Waterlaat genoemd, dat vanaf Westerwijk langs de oostkant van de Schijf, met een knik langs de westkant van de Oude Biest, over de Biestsestraat en verder achter de straat naar het Spruiten- stroompje loopt. De waterpoel (i.e. een biest) wordt aan de westkant afgedamd met een begaanbare dijk en wordt in gebruik genomen als visvijver (in oud-Brabants een wouwer), waarbij de Waterlaat de aanvoer van vers water en de afvoer van vervuild water verzorgt. De pachter van de Geefhoeve veegt de vijver een keer per jaar schoon. De vis die de vijver opbrengt is voor de helft voor hem, en de andere helft wordt verdeeld over de dorpelingen.
In 1533 werd illegaal een brouwerij van 3 gebinten groot gebouwd op de voorpoot bij de punt van de vijver, afgescheiden van Badaf door het nu nog herkenbare weggetje van de punt naar “den houtbosch” (Kakelbos). Vermeld wordt dat het water in de wouwer zo helder was dat het gebruikt kon worden om het bier mee te brouwen.
Het bouwhuis (boerenhuis) van de Geefhoeve bestond bij de verkoop door het Bossche Geefhuis in 1751 nog. Daarna is het herbouwd en is de naam Geefhoeve vergeten.
In de negentiende eeuw werd illegaal een lemen boerenhuisje gebouwd op de groenstrook (“voorpoot”) langs de westkant van de biest naast de brouwerij. Het huisje werd alsnog gelegaliseerd toen in 1895 alle groenstroken die gemeen- schappelijk eigendom waren van het dorp aan de gebruikers daarvan verkocht werden. Dit huisje is in de dertiger jaren van de twintigste eeuw, kort voor het werd afgebroken, afgebeeld in de bovenstaande aquarel van een Tilburgse amateur- schilder. Het boerderijtje is al enige tijd daarvoor uitgebreid met een bakstenen woongedeelte waarvoor de stenen gebakken zijn in een veldoven achter het huis, van leem uit een put aan de Akkerstraat. Op deze aquarel staat de afgepaalde poel langs de zandweg vol water.
De poel bleef bestaan tot midden twintigste eeuw, toen de Waterlaat werd omgebogen naar het in 1922 in gebruik genomen Wilhelminakanaal. De poel kwam toen in de zomer droog te staan. In 1966 werd de dijk, die rond de eeuwwisseling als openbaar voetpad in handen van de gemeente gekomen was, door de gemeente verkocht aan een particulier die de dijk afgroef en het strookje bij zijn naastgelegen grondstuk voegde.
Literatuur
Ed van Hees, De Oude Biest – een reconstructie. Bronnenonderzoek naar de vorm en functies van de “biest” van Biest-Houtakker. Biest-Houtakker, juli 2015.
A.C.M. Kappelhof, “De hoeven van het Bossche Geefhuis: opbouw, beheer en liquidatie van een omvangrijk hoevenbezit.” Noordbrabants Historisch Jaarboek, Jaargang 1 (1984), p. 83-142. [BHIC 1142 S6.1]
