De Zandkuil

Lochem in de crisisjaren

In 2008 werd het Openluchttheater De Zandkuil uitgeroepen tot 'de mooiste plek van Lochem'. Daarmee werd maar weer eens bevestigd dat elk nadeel ook voordelen kan hebben.

De wereldwijde economische crisis in de dertiger jaren van de twintigste eeuw gingen ook aan Lochem natuurlijk niet voorbij. Hoewel tweehonderd werklozen op een bevolking van zo'n 5700 inwoners nog wel meeviel. Maar die crisis bracht Lochem ook allerlei nieuwe werken.

Feest

Maar het begon met een spetterend feest: de viering van 700 jaar stadsrecht sinds 1233. Eensgezind en met groot enthousiasme werd geld ingezameld. Het werd een vier dagen durend feest, met op elke dag een ander programma. De markt werd omgebouwd tot een Middeleeuws stadje, met drie poorten van karton en hout. En er bleef nog geld over.

Zwembad

De commissie der Lochemse Stadsfeesten besloot het geld te gebruiken voor iets van algemeen belang: een nieuw natuur- en sportbad. Het oude zwembad aan de Berkel voldeed al jaren niet meer. Als naam werd gekozen voor 'Stijgoord'. Het Rijk besloot om negentig procent van de loonkosten voor zijn rekening te nemen (een crisisproject). In oktober 1934 werd met het werk begonnen, waaraan 65 Lochemers in de werkverschaffing meewerkten.

Kanaal

Onderdeel van de werkverschaffing was ook de aanleg van het Twentekanaal. Daarvoor waren al langer plannen in de maak. Twente was immers een belangrijk centrum van de textielindustrie geworden. Met het graven van het kanaal werd in 1930 begonnen. Het grootste deel werd in het kader van de werkverschaffing uitgevoerd met de schop en de kruiwagen. Op 6 mei 1936 vond de officiële opening van het kanaal plaats door koningin Wilhelmina.

Zandkuil

Toen het, kort na 1900, verboden werd om zand te winnen op de Lochemse berg, bleef op de flank van de Paasberg een zandkuil achter die al snel een geliefde recreatiebestemming was voor Lochemse gezinnen. Op zomerse vrije dagen was het er een drukte van belang met spelende kinderen en moeders met picknickmanden.

Natuurtheater

Vanaf 1935 ontstonden bij de Vereniging Lochem Vooruit plannen voor een natuurtheater op die plek. Tien- tot elfduizend gulden zou de aanleg vergen. Merkwaardigerwijs maakte juist de crisis van de jaren dertig de aanleg mogelijk. De 'werkverschaffing' leverde goedkope arbeidskrachten, wat voor de 52 Lochemers onder hen het voordeel had dat ze dicht bij huis werden ingezet. Op 10 januari 1938 ging de eerste schop de grond in en zeven maanden later was het theater klaar.

 

Rechten

Wout Klein 2021, CC-BY-NC-SA