De Veluwse Autodienst

Van oorsprong is de Veluwse Autodienst (VAD) een openbaarvervoersbedrijf uit Ermelo. Het is gestart in 1923 en door overname van andere busmaatschappijen in de loop van de jaren gestaag uitgebreid. De VAD verdwijnt in 2000 door overname van een andere busmaatschappij. De busdienst heeft vele jaren voor veel werkgelegenheid gezorgd in Ermelo. Het garagegebouw is in 2007 afgebroken.

Oprichting

Op 2 april 1923 is de VAD opgericht en gevestigd in Ermelo. De vijf initiatiefnemers starten met drie T-fordbusjes op de lijn Nunspeet-Amersfoort. Achtmaal per dag gaat de bus heen en weer. Het wordt een succesnummer. Het bedrijf groeit van een kleine onderneming uit tot een groot bedrijf.

Lijnennet

In de loop van de jaren breidt het lijnennet zich gestaag uit. In eerste instantie op de Veluwe. In de oorlog vorderen de Duitsers alles wat kan rijden. Na de oorlog komt het busbedrijf weer op gang. Eind 1946 heeft men alweer vijfenveertig bussen voor twaalf lijnen rijden. In 1947 gaat de busdienst ook op de zondagen rijden.

De VAD groeit verder door overname van buslijnen in Flevoland en Salland. Vanaf 1959 richt het busbedrijf zich ook op de toeristische sector. De dagtripjes gaan naar Königswinter, Sauerland en Wuppertal. Vanaf 1964 worden de dagtrips aangevuld met de Ardennen en Monschau. De busdienst wordt in 2000 overgenomen door een ander bedrijf. De naam VAD verdwijnt.

Garage

Bij de start van de onderneming vertrekken de bussen vanuit een gehuurde ruimte in de Stationsstraat. In 1925 komt aan de Harderwijkerweg, tegenover de Zendingskerk, een garage om de bussen in te stallen. Door de groei is er nauwelijks plaats voor de bussen. De garage wordt in 1954, inclusief kantoren, vernieuwd en aanzienlijk uitgebreid. De hoofdvestiging van de VAD verplaatst in 1970 naar Apeldoorn. Na een tijdje leeg te hebben gestaan wordt in 2007 de garage gesloopt en maakt plaats voor het nieuwbouwproject “De Verbinding”, winkels en woningbouw.

Werkgelegenheid

De VAD zorgt voor meer werkgelegenheid. Het bedrijf heeft chauffeurs nodig voor het rijden van de bussen. De kaartjes worden tot 1967 gecontroleerd door een conducteur of conductrice. Zij moeten plaats maken voor het plaatskaartenapparaat. De pompbedienden zorgen voor het tanken van de bussen en de monteurs voor het onderhoud. Natuurlijk is er ook administratieve mankracht nodig voor het magazijnbeheer, financiële administratie, personele zaken e.d. In 1929 verdient een monteur 5 guldens per week. In 1940 is dit gestegen naar 25 guldens per week.

Uit verhalen van oud-personeelsleden blijkt dat de VAD een plezierige werkkring is. Velen van hen zijn het bedrijf jarenlang trouw gebleven.

 

Bronnen en verder lezen:

  • Vervoer, ruim honderd jaar over weg en spoor in Ermelo –Oudheidkundige Vereniging Ermelo – uitgave 2010
  • Gids Open Monumentendag Ermelo – uitgave 2014

 

Rechten

Canoncommissie Ermelo, 2022, CC-BY-NC