Op 26 augustus 1894 werd de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij opgericht ook wel bekend als de (SDAP), voordat deze partij werd opgericht hadden de werktijden, lonen en werkloosheid al de aandacht van de politiek. Rond die tijd was de strijd bezig voor de uitbreiding van het kiesrecht, want zonder het kiesrecht konden de arbeiders hun meningen niet laten horen niet in de landelijke politiek en ook niet in steden. In het oprichtingsjaar van de SDAP werd een nieuwe kieswet ingevoerd, dat zorgde ervoor dat ongeveer de helft van de mannelijke volwassenen boven de 25 stemrecht kreeg. Maar de vrouwen mochten helemaal niet stemmen.
Vanaf de jaren tachtig in de 19e eeuw kwam er ook steeds meer onrust onder de arbeiders in Zwolle, er werd op 28 augustus 1885 in een brief geschreven aan de gemeenteraad dat de heersende werkloosheid ook in de stad goed te merken door de onrust die er was. 3 Dagen nadat die brief was geschreven was er een avondconcert op de grote markt maar nadat concert ging een grote groep mensen zingend en schreeuwend door de straten heen, de politie greep niet in ook niet toen er ramen werden ingegooid. Vanaf dat moment was het duidelijk dat de Zwolse arbeiders zich niet langer rustig zouden houden, er kwam een verbod op samen in groepen te zijn en de sociaal democratische bond kon jarenlang geen zaal meer huren in Zwolle. Er kwam een scheiding tussen de zogenoemde geesten binnen de sociaal democratische bond, de voorman Ferdinand Domela Nieuwenhuis koos een hele andere koers dan Pieter Jelles Troelstra, Helmich Jan van der Vegt en Louis Cohen, want hun wouden wel dat de socialisten een rol gingen spelen in het parlement. Samen later in de zogenoemde groep van de twaalf apostelen organiseerden ze een bijeenkomst voor de oprichting van een nieuwe partij (de SDAP).
In het begin gaven ze aan dat de organisatie ging om de democratische socialisten, die zowel op politiek als op economisch gebied het kiesrecht wouden. Helmich Jan van der Vegt was de oprichter van de Zwolse afdeling van het sociaal democratische bond, na de oprichting van de SDAP sloot deze bond zich daar meteen bij aan. Jan was een van de leiders binnen de Zwolse SDAP. Pas in 1902 slaagde Timmerman Klaas erin om de eerste SDAP'er in de Zwolse raad te worden gekozen. In 1907 slaagde de SDAP er weer in om een zetel binnen de gemeenteraad te veroveren. Uiteindelijk was de SDAP in 1919 een partij met ongeveer 1/3 van de zetels de grootste raadsfractie van Zwolle.
