Bijzondere oorlogscollectie in Streekmuseum Jan Anderson

Als jongetje van vier kijkt Jan Anderson in de meidagen van 1940 vanaf de vensterbank naar de luchtgevechten boven Den Haag. Hier begint zijn fascinatie voor de Tweede Wereldoorlog. Die belangstelling wordt versterkt wanneer hij in de Hongerwinter naar Drenthe wordt gestuurd. Daar, op de hei lopend, ziet hij op een dag hoe een geallieerd jachtvliegtuig een lege brandstoftank dropt. De tank komt sissend neer, nog druipend van de paarse kerosine.

 

Na de oorlog verhuist het gezin Anderson naar Vlaardingen. In 1963, wanneer hij 27 jaar is, bezoekt hij voor het eerst het Stadsarchief om onderzoek te doen naar de Tweede Wereldoorlog. Stadsarchivaris Postma begrijpt daar niets van. Het is toch veel interessanter om je eigen familiegeschiedenis uit te zoeken? Maar Jan Anderson gaat stug door en intussen groeit ook zijn verzameling van objecten, archieven en ander materiaal over de Tweede Wereldoorlog. 

 

Die collectie is inmiddels uitgegroeid tot een verzameling die landelijke en internationale waardering heeft gekregen. Het gaat bijvoorbeeld om reclamemateriaal van Opekta, het bedrijf van Otto Frank, de vader van Anne. Ook heeft Jan Anderson een grote verzameling objecten die te maken heeft met de Geuzen (zie venster ‘De Geuzen’), de eerste verzetsgroep van Nederland. Zo beschikt hij over de originele afscheidsbrief van Nico van der Burg, kort voor zijn executie op de Waalsdorpervlakte, op 13 maart 1941. Ook bestaat de collectie uit een grote verzameling foto’s, tekeningen, kaarten, affiches en sigarettenpakjes, uitgedeeld door geallieerde troepen. Bovendien heeft Anderson bijzondere objecten in huis zoals de typemachine waarop Vlaardinger Gelijn Werner de berichten tikte voor het Vlaardingse illegale blad ‘Ick Waeck’. Ook kun je er het bord zien dat in de privétuin stond van rijkscommissaris Seyss-Inquart: ‘Der Parkanlagen des Reichsministers is für Militär und Zivil strengstens verboten!’

 

De collectie van Jan Anderson heeft verder gefigureerd in films als ‘Zwartboek’, ‘Soldaat van Oranje’ en ‘Oorlogswinter’ en in de BBC-serie ‘The diary of Anne Frank’. Na contact met het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is de gehele collectie geïnventariseerd en daarmee voor iedereen ontsloten. Een deel van de oorlogscollectie is te zien in de Tweede Wereldoorlogzaal van Streekmuseum Jan Anderson.