Wat zijn gilden en hoe zijn deze ontstaan?

Wat zijn gilden?

Een gilden is een groep of vereniging mensen die hetzelfde beroep/ambacht delen. Iedereen helpt elkaar en dat is het allerbelangrijkste! In een gilden deelde de mensen informatie met elkaar en vertelden ze elkaar allerlei nieuwe kennis en ervaringen. Eén van de leden uit de gilden maakte regels en zorgde voor alle leden uit groep. Zo werd er bijvoorbeeld afgesproken hoeveel iemand verdiende en hoelang hij mocht blijven werken in de gilden. Samen nog beter worden, was de insteek. 

Doordat er zoveel verschillende gilden waren, ontstonden er veel verschillen tussen de bevolking. De ene hoorde bij die gilden en de ander hoorde weer bij een andere gilden. Dit was ook het geval wanneer er een nieuw iemand bij de groep wilde komen. Hij of zij moest eerst het vak leren en een soort opleiding volgen als leerling. Je kon namelijk niet zomaar aansluiten bij een gilden, omdat ze de kwaliteit van de producten graag hoog wilden houden en je minimaal 6 jaar moest zijn. Was de opleiding behaald? Dan werd de leerling als een vakman gezien en werd hij een 'gezel' genoemd. Maar hier bleef het niet bij. Alle nieuwe leden van de gilden moesten een gilden of meesterproef uitvoeren en kregen daarna de naam 'meester'. Zo'n meesterproef kun je eigenlijk een beetje zien als een examen. De leerling maakte een werkstuk wat bij het beroep paste om te laten zien wat hij kon en zo hoopte hij lid te kunnen worden. 

De gilden waren erg rijk en machtig, waardoor ze hele mooie gildehuizen bouwden. Deze worden ook wel 'gaffel' genoemd. Deze huizen waren niet alleen maar om te wonen, maar er werden van allerlei activiteiten gehouden. Zo vergaderden de gilden met elkaar in de huizen, hielden ze gezamenlijke maaltijden met elkaar en werden er feesten gehouden. Mensen vanuit dezelfde gilden woonden vaak dicht bij elkaar, waardoor je nu nog straatnamen kunt herkennen (bakkersstraat bijvoorbeeld). 

Hoe zijn de gilden ontstaan?

De gilden ontstonden aan het begin van de middeleeuwen rond 500. Ze hebben bestaan tot het einde van de 18de eeuw. De Romeinen waren al een beetje bekend met de gilden, zij werkte namelijk met collegia's. Dit waren groepen met een bepaald beroep waar iedereen vrijwillig bij aan kon sluiten. Ambachten stonden tegenover de gilden. Een ambacht was namelijk een beroep waarbij de mensen iets met hun handen maakten. Daaruit ontstonden verenigingen (gilden) met hetzelfde beroep. Er bleven maar gilden komen, omdat de steden opbloeiden en er meer handel kwam. 

Deze gilden ontstonden niet zomaar vanuit het beroep zelf. Het begon bij de religie, deze was namelijk super belangrijk. Er ontstonden religieuze broederschappen die een bepaald persoon eerden. Vaak hadden deze mensen ook allemaal hetzelfde beroep die ze met elkaar deelden. De broederschappen hadden zo ook een eigen kapel in de kerk en eerden daar hun heilige. Zo was Sint Jozef bijvoorbeeld de heilige van de timmermannen en Sint Lucas van de schilders. 

Omgaan met verschillen was nog best lastig in deze tijd. Er waren namelijk ook een heel aantal bevolkingsgroepen die géén lid mochten worden van een gilden. Dit waren bijvoorbeeld, vrouwen, horigen, Joden, doopsgezinden en kinderen waarvan hun ouders niet zijn getrouwd. Omdat zij bij heel veel gilden niet mochten aansluiten, werden zij gedwongen om uit maar een paar beroepen te kiezen. Zij kwamen dan terecht in eenvoudiger werk of de geldhandel. 

Soorten gilden:

Rond 1250 bestonden de volgende gilden:

1. Godsdienstige --> Dit waren de oudste gilden

2. Schuttersgilden --> Dit was het leger, de brandweer en politie 

2. Koopmansgilden --> Dit waren handelaren van verschillende producten

3. Ambachtsgilden --> Dit waren gilden gericht op één beroep. 

Gebruikte bronnen voor deze pagina: