De schoolstrijd
De vorming van het onderwijs van vroeger tot nu!
Tot ongeveer het einde van de 18e eeuw was met name de kerk en plaatselijke overheden dé plaats voor het onderwijs, maar dat gelde niet voor iedereen. Vooral de rijke maakte hier gebruik van, lage inkomens en mensen met een laag aanzien waren niet toegestaan voor de volg van onderwijs. Veel waren het hier niet mee eens en aanhangers van de verlichting streden voor onderwijs voor alle kinderen, arm én rijk!
Door de Franse bezetting werd onderwijs een 'staatszaak', mede door de wet die in 1806 werd ingevoerd. Daarin stond dat Christelijke scholen geen subsidie meer kregen en er toestemming moest worden gevraagd voor het stichtten van een openbare-school.
Maar de Protestanten en de Katholieken lieten het er niet bij zitten en kregen hulp van de Liberaal Thorbecke...In 1848 werd door Thorbecke een nieuwe grondwet ingevoerd waarin stond dat ieder mens recht had op vrijheid, met name op onderwijs. Dit was een grote beeïnvloeder voor de kerk.. Ze richtte niet alleen scholen op, maar ook politieke partijen en waren zeer succesvol. Dat succes leidde tot terugkomende macht op de Liberalen.
De opkomst van politieke partijen had ook nadelen en het bracht veel discussies met zich mee. Religieuze partijen als de Christelijk-Historische Unie en de Anti-Revolutionaire Partij streden voor subsidiëring van bijzondere scholen, maar de liberalen en socialisten waren daarop tegen.
Buiten de schoolstrijd speelde het algemeen mannen-kiesrecht een grote rol, wat de religieuze partijen als machtsmiddel gebruikte. De Liberalen en Socialisten waren grote voorstanders van het algemeen mannen-kiesrecht, in tegen stelling tot de religieuze partijen. Maar zoals ik al vertelde is dat de religieuze partijen het kiesrecht als machtsmiddel gebruikte en dus mee instemde. Op een voorwaarde dat zij een bij wet vastgestelde belangstelling voor bijzonder en openbaar-onderwijs kregen. Dit werd de 'Pacificatie van 1917' genoemd!
Vanaf dit moment kregen de openbare en bijzondere scholen de kans voor eventuele overheidssubsidie.
De schoolstrijd had invloed op de parlementaire democratie, omdat het de aanleiding was voor het ontstaan van het actief mannen en passief vrouwen kiesrecht.
