De bedrijvigheid langs het Apeldoorns Kanaal haakte aan bij deze vaarweg. Daar groeide in de loop van de jaren een zeer veelzijdig werkgebied met bedrijven als Lepper zadels en spatborden (1897), houthandel Hupkes (1918), De Verzinkerij Dieren en Linde gassen in de jaren '60 en '70), Vitatron pacemakers (1956) en Albany International, toeleverancier van de papierindustrie. Op de plek van de twee laatstgenoemde bedrijven zijn nog geen opvolgers gekomen. Later kwamen er ook autobedrijven, een grote bouwmarkt van Praxis en groen- en bouwondernemingen. Sinds de jaren '50 sluit het gebied bij de Industrielaan, met van oudsher bekende namen als Donkers chocolade en suikerwerken (1955) en Reinbouw er ruimtelijk bij aan. Dat geldt ook voor de locatie IJsselsteyn die aan het eind van de vorige eeuw werd ontwikkeld.
Het terrein van de voormalige accufabriek 'de Komeet' tussen spoor en autoweg, kreeg na een grondige bodemsanering in het begin van de jaren '90 een bestemming voor kleinere bedrijven. Ook voor het bedrijventerrein Haveland in Rheden speelden ondernemerskeuzen en infrastructuur een belangrijke rol. Dat steen- en betonfabrieken zoals de Meteoor een plek bij de rivier zochten, ligt voor de hand. De vestiging van Thomassen kwam in 1922 naar Rheden. Nu nog vormen deze bedrijven zwaartepunten in Rheden-Oost, elk met enkele honderden medewerkers. Beide zijn bekend om hun hoogwaardige kennis en hun gespecialiseerde producten. De nieuwe naam "Grinthuizen" toont de band met het verleden van een terrein waar ooit grind werd gegraven en stenen werden geproduceerd. In 1922 werd daar het gemeentelijk slachthuis gebouwd en de gemeente vestigde er haar werf voor de dienst openbare werken. De nieuwe bestemming is wonen geworden.
Voor het in verval verkerende terrein aan de IJssel tussen Rheden en Velp, nog steeds bekend als de voormalige steenfabriek 'de Groot', wordt nog gezocht naar een passende functie. Tegenwoordig is het bekend onder de naam 'Riverstone'. In Velp trof men van oudsher minder omvangrijke bedrijventerreinen aan. Daar zag men kleinere concentraties zoals die aan de Th. Dobbeweg met o.m. de BAZO en de Reinaldstraat en de Kerkallee met o.a. Record, sinds 1911 een van de langst bestaande bedrijven in Velp.
De ambities van de gemeente waren steeds gericht op het bieden van ruimte voor groei van de werkgelegenheid. Dit streven liep parallel met de ontwikkeling van het inwonertal dat begin jaren '70 boven de 50.000 kwam en nog verder leek toe te nemen. Ook het weghalen van hinder uit de woonwijken door bedrijfsverplaatsing was belangrijk.
Sinds de jaren '80 verschoof de nadruk van expansie naar vernieuwing en herstructurering van bedrijfsterreinen, vooral in Dieren. Daar liggen nog steeds ongebruikte percelen grond. Voor verplaatsing, vervanging en vernieuwing bleef nieuw werkterrein nodig. Daarom werd geïnvesteerd in een forse nieuwe locatie in Velp, 'de Beemd'. Met een ligging aan de A 12, een hoofdas van het wegennet, is het aloude element van aan- en afvoer weer gewaarborgd. Dat zo'n locatie niet alleen voor Rhedense bedrijvigheid gereserveerd bleef, ligt voor de hand. Vernieuwing van de werkgelegenheid kan niet zonder impulsen van bedrijven van buiten de gemeente.
Eind 2008 waren er ca 2550 bedrijven in de gemeente Rheden gevestigd, variërend in grootte van enkele honderden medewerkers tot zelfstandigen zonder personeel, met in totaal ruim 18.000 mensen. In 1998 waren dat nog ca 1830 bedrijven met ongeveer 15.700 medewerkers. Al met al een groeiend bedrijvig geheel!
Auteur: Luuk Kuiper
