De BB in Maarssen
De BB werd opgezet naar voorbeeld van de Engelse Civil Defence, die nuttig werk verricht had tijdens de Duitse bombardementen op Engelse steden. De BB werd ingericht als landelijke organisatie met plaatselijke afdelingen. Ook de gemeente Maarssen kreeg een eigen afdeling.
De kern van de BB in Maarssen werd gevormd door de bestaande overheidsdiensten, maatschappelijke (hulp)organisaties en bedrijven. Deze waren mobiel inzetbaar binnen de gemeente, maar konden zo nodig naburige afdelingen te hulp schieten. Andersom was dit vanzelfsprekend ook het geval. Verder werden gebouwen aangewezen om eventueel dienst te doen als noodziekenhuis, centrale keuken enzovoorts. De personeelsbezetting van deze diensten was echter onvoldoende. Vrijwilligers moesten de gelederen aanvullen. In Maarssen verliep een BB-wervingsactie daarvoor vrij goed.
Uitrusting
Hoewel het een civiele organisatie betrof, kreeg de BB een militair karakter door de hiërarchische structuur met geüniformeerde leden. Tot de uitrusting behoorden eenvoudige hulpmiddelen, zoals ladders, schoppen enzovoorts, te vervoeren op een handkar, de blokploegwagen. De kleding van de hulpverleners bestond voornamelijk uit blauwe overalls en oude legerhelmen. Bedrijven hadden hun eigen voorzieningen, deels in het kader van de bedrijfszelfbescherming (BZB).
Keerpunt
Bij de oprichting van de BB in 1952 ging men nog uit van een conventionele oorlogvoering, maar vanaf 1955 hield men rekening met de inzet van kernwapens. Dit betekende een keerpunt in het bestaan van de organisatie.
De enige echte bescherming tegen kernwapens boden betonnen schuilplaatsen. Een dergelijke voorziening voor de gehele burgerbevolking was echter onhaalbaar. Schuilruimte moest gezocht worden in de eigen woning. Als eerste moesten nieuwbouwwoningen worden aangepast. In 1955 werd een daartoe strekkend Bouwvoorschrift van kracht. In Maarssen werden de flats aan de Jan van Galenstraat en de Michiel Adriaanszoon de Ruyterstraat voorzien van aangepaste kelderboxen als schuilruimten. Ingrijpende voorzieningen kwamen er echter niet.
Voorlichting
Het was duidelijk dat de Nederlandse overheid haar burgers in geval van een oorlog met kernwapens totaal niet kon beschermen. Ze beperkte zich tot het geven van (valse) voorlichting. In 1961 werd in heel Nederland huis-aan-huis een enveloppe met vier geïllustreerde brochures bezorgd met als titel ‘Wenken voor de bescherming van uw gezin en uzelf’. Hierin adviseerde de overheid de burger hoe in huis te handelen bij met name een aanval met kernwapens. De strekking was dat het allemaal wel zou meevallen als men thuis de juiste maatregelen trof. De Nederlandse bevolking en pers namen de ‘Wenken’ niet serieus. Het gevolg was, dat de geloofwaardigheid van de BB er verder door werd aangetast.
Einde BB
Ook maatschappelijke ontwikkelingen vanaf 1965 werkten niet in het voordeel van de BB. Na 1975 verdwenen de traditionele BB-taken naar de achtergrond en verschoof het accent naar rampenbestrijding en hulpverlening bij calamiteiten. In Maarssen had dat vooral betrekking op de industrie langs en de scheepvaart op het Amsterdam-Rijnkanaal. Vanaf 1982 werd de BB gefaseerd opgedoekt, haar formele opheffing volgde op 11 juni 1986.
Daarmee was een einde gekomen aan een roemrucht instituut. In een oorlog met conventionele wapens had de BB zeker veel nut kunnen hebben, maar met de komst van kernwapens zag de organisatie zich geplaatst voor een onmogelijke opdracht, die onvermijdelijk tot haar opheffing zou leiden.
