Karel de Vijfde - Vensterles 7-8 - Canon van Nederland

Karel de Vijfde

In deze les staat de vensterplaat over Karel de Vijfde centraal. De leerlingen ontdekken aan de hand van deze interactieve vensterplaat over het ontstaan van zijn enorme rijk.

Samenvatting

vak: geschiedenis, aardrijkskunde, tekenen: ontwerpen
tijdvak: 1500-1600 - Tijd van ontdekkers en hervormers
doelgroep: groep 7-8 basisonderwijs
tijdsduur: 1 uur
groepsvorm: klassikaal, individueel of tweetallen/groepjes

Benodigdheden

Vensterplaat Karel de Vijfde
Handleiding Karel de Vijfde PO 7-8 - opslaan via rechtermuisknop
Werkblad Karel de Vijfde PO 7-8 - opslaan via rechtermuisknop
Bijlage: kaart van de Zeventien Provinciën - opslaan via rechtermuisknop

Leerdoelen

De leerlingen leren over de macht van Karel V en het ontstaan van zijn enorme rijk
De leerlingen leren over hoe Karel V door erfenis en oorlog steeds meer gebieden in handen kreeg, onder andere verschillende gebieden die nu in Nederland liggen.
De leerlingen leren over het ontstaan en de betekenis van ‘wapens’ en de verschillende elementen erin en speciaal dat van Karel V
De leerlingen ontwerpen een eigen familiewapen op basis van bestaande gegevens.

Benodigde voorkennis

geen

Randvoorwaarden

computers/tablets met internet
schetspapier en potloden
eventueel een atlas
voor elke leerling een werkblad

Beoordeling

aan de hand van de bespreking van het werkblad
de gemaakte schets

Lesactiviteiten

Introductie

Bespreek klassikaal de vensterplaat van Karel de Vijfde en de aflevering van Klokhuis over Karel de Vijfde. Vergelijk de informatie uit de film met de informatie de leerlingen zelf hebben ontdekt in de vensterplaat.

Kern

De leerlingen maken individueel of in groepjes de vragen en opdrachten op het werkblad. Opdracht 3B is een ontwerpopdracht. Om deze opdrachten te maken hebben de leerlingen internet nodig en eventueel een atlas.

Afsluiting

Bespreking van het werkblad
Een presentatie van de door de leerlingen zelf ontworpen ‘wapens’.

Illustratieverantwoording

Vensterplaat

Illustrator: John Rabou

Informatieblokjes

1 Karel de Vijfde: Portret van Karel de Vijfde. Titiaan, 1548. Collectie Alte Pinakotek, München.

2 Slim trouwen: Portret van Isabella van Portugal. Meester van de vrouwelijke halffiguren, 1503-1539. Collectie Museu Nacional de Arte Antiga, Lissabon.

3 Nederland wordt één: Carolusgulden, 1553-1556. Publiek domein, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Karel_II_AR_Florin_82001326.jpg

4 Strijd om de macht: Het Spanjaardenkasteel dat Karel V in 1540 liet bouwen om de stad Gent in bedwang te houden. In: A. Sanderus, Flandria Illustrata. Publiek domein, https://nl.wikipedia.org/wiki/Keizer_Karel_V#/media/File:Ghent,_Spanjaardenkasteel_;_1641.jpg

5 Een rijk waar de zon nooit ondergaat: De Spanjaarden veroveren en verwoesten de Azteekse stad Tenochtitlan, Mexico 1521. Anoniem, 2^e helft 17^eeeuw. Library of Congress, Washington, VS.

6 Altijd maar op reis: Portret van Karel de Vijfde te paard, Cornelis Anthonisz., (1555-1558). Rijksmuseum, Amsterdam.

7 Dood aan de ongelovigen: Acht doopsgezinden in Amsterdam verbrand. Jan Luyken, 1685. Rijksmuseum, Amsterdam.

8 Karels treurige einde: Allegorie op de troonsafstand van keizer Karel V te Brussel. Frans Francken (II), ca. 1630 – ca. 1640. Rijksmuseum, Amsterdam.

Werkblad

Nederland zeventien provincies - 1684 J. Seller (GB) - Oude Landkaarten.eu
Wapen van keizer Karel V, Karel I als koning van Spanje - publiek domein
Nederlands Rijkswapen van 1907, Johannes Evert van Leeuwen (1855-1931) - publiek domein