Spinoza en tolerantie

100 minuten (twee lessen) Spinoza VO Onderbouw

Leerdoelen

  • De leerling kan uitleggen waarom Spinoza de beroemdste filosoof van Nederland wordt genoemd.
  • De leerling kan de ideeën van Spinoza over tolerantie en vrijheid van meningsuiting benoemen.
  • De leerling kan zijn mening geven over de grenzen aan tolerantie en vrijheid van meningsuiting en kan daarvoor argumenten noemen.

Lesactiviteiten

Activiteit 1: introductie van de Verlichting en Spinoza
Karaktiseer de Verlichting aan de hand van de kenmerken die Jonathan Israel noemt (zie ‘Achtergrondinformatie voor de docent’).
Introduceer vervolgens de filosoof Spinoza. Gebruik de volgende trefwoorden:

  • de vader van de Verlichting
  • geluk door gebruik van verstand en zoeken naar waarheid
  • onwetendheid en angst
  • de scheiding van kerk en staat
  • belang van democratie en vrijheid van meningsuiting

Activiteit 2: bespreek de begrippen tolerantie en vrijheid van meningsuiting
Introduceer de begrippen tolerantie en vrijheid van meningsuiting. Zie ook het tekstdeel Tolerantie bij 'Achtergrondinformatie'.

Activiteit 3: discussieer over grenzen aan tolerantie en vrijheid van meningsuiting
Leerlingen vullen het werkblad Hoe tolerant ben jij? in. Ze gebruiken het werkblad om te discussiëren over de grenzen aan tolerantie en vrijheid van meningsuiting.

Activiteit 4: onze tijd en de tijd van Spinoza
Bespreek in een onderwijsleergesprek de overeenkomsten en verschillen tussen de tijd van Spinoza (de 17e eeuw) en de 21e eeuw.

Bijlagen

  • Werkblad 'Hoe tolerant ben jij?'
  • Achtergrondinformatie voor de docent

Link naar de les

Download de complete les: 22_VO_Spinoza_en_tolerantie_SLO.pdf