Vensterplaat De Hanze
-
De Hanze
Dit middeleeuwse koggeschip heeft een rood-witte wimpel in top. Daaraan kon je zien dat het een Hanzeschip was. De Hanze was sinds 1356 een verbond van Noord-Europese steden die handel met elkaar dreven. Op de kaart kun je zien hoeveel steden er lid waren van de Hanze. En welke handelsroutes er over land en zee gebruikt werden.
-
Koggeschip
Dit is een middeleeuws koggeschip. De kogge was het eerste grote en zeewaardige schip dat in Nederland gebruikt werd: het was 15 tot 30 meter lang en in het laadruim pasten wel 200 grote tonnen met spullen. Kooplieden voeren ermee over alle Europese zeeën: over de Noordzee naar Engeland en over de Oostzee tot in Rusland.
-
Handelaren
De Hanze begon als een groep handelaren die samenwerkten. Ze woonden in verschillende steden en handelden in dezelfde producten. Door samen te werken konden zij goedkoper werken en met elkaar veiliger reizen. Ze konden veel producten tegelijk kopen of verkopen. Dat was extra voordelig!
-
Tonnen met handelswaar
Hanzekooplieden handelden vooral in zout, graan, vis, hout, wijn, bier, dierenhuiden en linnen. Veel van die spullen werden in grote tonnen gestopt. Zo waren de dure spullen veilig verpakt en konden ze gemakkelijk verplaatst worden. In het laadruim van een koggeschip pasten wel 200 tonnen.
-
Soldaten aan boord
Omdat de Hanzeschepen zoveel mooie en dure spullen tegelijk konden vervoeren, waren ze een geliefd doelwit van piraten. Als die een Hanzeschip konden kapen, waren ze in één klap schatrijk! Daarom voeren er altijd soldaten op de koggen mee, die het schip konden verdedigen als het aangevallen werd.
-
Aan de IJssel
Hanzesteden lagen bijna altijd aan het water: daar konden de koggeschepen gemakkelijk afmeren en hun handelswaren laden en lossen. In Nederland liggen de belangrijkste Hanzesteden aan de rivier de IJssel. In Zutphen, Deventer, Zwolle en (op de foto) Kampen kun je het rijke Hanze-verleden nog altijd opsnuiven.
-
Hanzestad Kampen
Dit is de stadspoort van Kampen. Kampen was dankzij de Hanze tot aan het einde van de Middeleeuwen een van de rijkste en machtigste steden van Europa. Dat kun je nog altijd goed zien aan de mooie huizen en de resten van de hoge muren rond de stad bijvoorbeeld.
-
Hijskraan
Tegenwoordig worden schepen met grote hijskranen geladen en gelost. Maar ook in de Middeleeuwen waren er al hijskranen. Ze waren van hout. Ze werden niet door motoren aangedreven, maar door menskracht! Sterke mannen liepen als cavia's in een tredmolen heen en weer om de zware spullen op te kunnen tillen en weer te laten zakken.
Vensterplaat De Hanze. Voor docenten: Vensterles groep 5-8. Illustratie: ivan & ilia.