Groninger boerderijen

Boeren rondom Vroomshoop

Tijd van wereldoorlogen en holocaust (1900-1950)

In 1890 meldden zich de eerste pioniers in Vroomshoop die percelen woeste grond kochten. In Noord-Drenthe en Groningen hadden de jonge boerenzonen al ervaring opgedaan met de bewerking van de veengronden. Die kennis konden ze in Vroomshoop goed gebruiken om van de ontveende grond dalgrond te maken. In 1901 bouwde H.J. Wolters een grote boerderij van het Groninger type, in 1902 gevolgd door Benus en in 1905 door een broer van Wolters. Zo werden er in en rond Vroomshoop tientallen van deze grote boerderijen gebouwd aan vooral de Tonnendijk van Westerhaar naar Vroomshoop. De dwarswijken die van de Fortwijk en de Kalkwijk naar de Tonnendijk liepen, werden gebruikt als scheidslijn van de diverse percelen. De nieuwe boeren beseften al snel dat die dwarswijken, die voor het vervoer van de turf waren gebruikt, ook goed gebruikt konden worden voor het vervoer van aardappelen naar de aardappelfabrieken in De Krim en Coevorden.

Organisatietalent

De komst van de Groninger boeren leidde tot veel organisatorische activiteiten. De modderige Tonnendijk werd in korte tijd verhard en de boeren richtten hun eigen waterschappen op en hun eigen landbouwcoöperatie Ons Belang. Deze nieuwe aan- en verkooporganisatie had nauwe banden met de in 1906 opgerichte Coöperatieve Boerenleenbank, de voorganger van de Raiffeisenbank en de Rabobank. In 1920 werd een nieuwe kunstmestloods gebouwd aan het kanaal Oostzijde, nu de Schoolstraat.

Vereniging voor Bedrijfsvoorlichting

In 1948 richtten de Vroomshoopse akkerbouwers de Vereniging voor Bedrijfsvoorlichting Vroomshoop en Bergentheim (VVB) op. Direct al telde de VVB 140 leden en er werd voorlichting gegeven, over onderwerpen variërend van aardappelmoeheid tot rassen- en teeltkeuze, gewasbescherming, grondbemonstering en het gebruik van stikstof en bestrijdingsmiddelen. Lange tijd was veeteelt in deze streek van relatief weinig belang, de akkerbouw domineerde. Die verhouding kwam later meer in evenwicht; er werden steeds meer kippen, koeien en varkens, en zelfs struisvogels in de schuren en stallen gesignaleerd. Door de jaren heen werd de boer steeds meer bedrijfsleider en manager. Het graan en de "eerappel" werden voor maïs, lelies en asperges ingeruild.

Landbouw Ontwikkelings Gebied

De Reconstructiewet concentratiegebieden uit 2002 leverde in Vroomshoop een storm van protest op. De wet zette de deur wagenwijd open voor de bouw van megagrote varkensbedrijven met meer dan 20.000 beesten. Geïnteresseerde bedrijven kwamen zich melden, ook van ver buiten de gemeente Twenterand. De bewoners van Vroomshoop en Geerdijk maakten zich grote zorgen over de gezondheidseffecten daarvan. De stichting Vroomshoop geen Mesthoop? (Stichting VROM) werd opgericht en men trok massaal ten strijde tegen de komst van deze "varkensflats" bij zowel de provincie Overijssel als de gemeente Twenterand. Uiteindelijk koos de lokale politiek in meerderheid voor het weren van de megabedrijven. Tot aan de Raad van State vochten de betreffende varkensbedrijven dit besluit aan.