Handelaars en piraten

Hanzestad Zwolle

Tijd van steden en staten

Gevaarlijk

In de Middeleeuwen was reizen niet zo makkelijk als nu. De meeste (zand)wegen waren blubberig en moeilijk begaanbaar. Het was lang niet altijd veilig onderweg. Soms werden reizigers overvallen door struikrovers. Over zee was het niet veel beter. De schepen raakten tijdens zware stormen snel beschadigd. En piraten loerden op de lading van het schip.

Hanze

Toch wilden de mensen handelen en geld verdienen. Handelaren maakten daarom afspraken om samen te reizen of elkaar te helpen met handel drijven. Zij noemden zich de Duitse Hanze. Ook handelaren en later steden uit Overijssel sloten zich bij de Hanze aan. Zwolle hoorde rond 1407 in ieder geval bij de Hanze. Maar waarschijnlijk werd Zwolle al in 1272 lid. De Hanze zorgde er voor dat handelaren veiliger konden reizen en voordeliger handelen.

Kogge

De handel ging vooral per schip. Zo'n schip werd een kogge genoemd. De schepen waren ongeveer 20 m lang en hadden in het midden een mast. Het ruim werd volgeladen met spullen om te verkopen. Dat ging bijvoorbeeld om bont, was(kaarsen), laken (stof voor kleding), koper, ijzer, hout, bier of zout.

Goede ligging

Vanuit Overijssel konden de handelaren alle kanten op reizen. De westkant van Overijssel lag vroeger aan de Zuiderzee. Via de Zuiderzee voeren de schepen naar Noord-Europa. Via de IJssel, Vecht en Schipbeek was je met je schip binnen een paar dagen in Duitsland. De koggen waren te groot om op de rivieren te varen. Daarom werden de goederen overgeladen op kleinere schepen. Langs de handelswegen kon je over land naar Duitsland, Holland of Utrecht reizen.

Rijke steden

Veel mensen in Zwolle werkten in de handel en scheepvaart. Denk maar aan scheepsbouwers, touwslagers, zeilmakers en sjouwers. De handel zorgde er voor dat Zwolle rijk werden. En dat kon je zien: de kooplieden lieten prachtige huizen bouwen.

"Geen genade! Gooi ze maar overboord!"

Piraten bleven een gevaar voor de Hanzeschepen. Rond 1400 had de Hanze genoeg van de roverij en besloot terug te vechten. Ook mannen uit Overijssel deden mee. Op de rivier de Westereems in Noord‒Duitsland raakte de Hanze met de piraten in gevecht. 200 piraten nam de Hanze gevangen, 80 van deze mannen werden direct over boord gegooid.

Einde van de Hanze

Aan het einde van de 16de eeuw raakte de Hanze in verval. In Nederland trokken de grote steden, zoals Amsterdam, alle handel naar zich toe.