Het Volkspark en Parkgebouw

Ontspanning en recreatie

Tijd van wereldoorlogen

Rijssen heeft met het Parkgebouw al vanaf het begin een haat-liefdeverhouding gehad. Aan het einde van de 19de eeuw wilden Auke Hayo en Jan ter Horst aan de gemeente een Volkspark "ter bevordering van nuttige en aangename ontspanning voor de arbeidende klasse" aanbieden. Of de gemeente de grond in de Mors beschikbaar wilde stellen? De gemeenteraad wees na veel heftige politieke discussies en herrie over en weer dit aanbod af. De grond was voor de koeien en er was geen behoefte aan meer plaatsen van "uithuizigheid". Het zou de mensen "aftrekken van hun Godsdienst en voeren naar de Revolutiegeest".

Erve Wolters

Toch gaven de heren Ter Horst niet op en toen zij zelf een terrein nabij de Oosterhof hadden gekocht met daarbij de boerderij Erve Wolters werd in 1913 onder leiding van de architect Springer begonnen met de aanleg van een park. Architect Muller bouwde het bijborende Parkgebouw. Mientje Vrijdag, een zeer gelovige vrouw met veel invloed bij een deel van de bevolking, zag echter in een visioen het Parkgebouw tot de grond toe afbranden.

Vluchtelingenopvang

Het werk was vlak na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog gereed. Het gebouw werd daarop gebruikt als opvang voor 400 Belgische en Franse vluchtelingen. Dit duurde tot na de oorlog. De officiële opening ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de firma Ter Horst werd uitgesteld tot 20 december 1919. Boerderij Erve Wolters kreeg de naam Eigen Erf en ernaast kwam een speeltuintje. Auke Hayo en Jan ter Horst waren toen al overleden.

In handen gemeente

In de loop der jaren traden in het Parkgebouw bekende acteurs op zoals Koos Speenhof, Fien de la Mar, Ko van Dijk en Johan Kaart. In de jaren zestig en zeventig kwam er een eind aan de grootschalige jute-industrie in Rijssen. In 1976 nam de gemeente Rijssen het Volkspark over van de Beheersmaatschappij Ter Horst & Co en zette de exploitatie voort. Er werd een beheerscommissie aangesteld met burgemeester G.J. Smit als voorzitter. Eigen Erf werd een kinderboerderij. De volière die in 1922 door Ter Horst-vennoot Van Heel was geschonken aan pluimveefokvereniging de Eendracht werd met hulp van de Slotman van der Mijlstichting en de burgerij gerenoveerd.

Cultureel Centrum

In 1979 waren er plannen voor een multifunctioneel centrum in woonwinkelcomplex Walgaarde. De Rijssenaren kwamen hiertegen in het geweer, omdat zij vonden dat het Parkgebouw moest blijven. Uiteindelijk gebeurde dat ook. In de beginjaren tachtig werd het gebouw gerenoveerd en uitgebreid en in mei 1983 was de feestelijke heropening. De zalen werden tegen gereduceerd tarief verhuurd aan plaatselijke verenigingen. Koren huurden er repetitieruimtes, er werden cursussen en presentaties gegeven en incidenteel waren er concerten; de Rijssense Revue gaf er tweejaarlijks een voorstellingenreeks. In 1995 startte de Kulturele Raad Rijssen (KRR) samen met de beheerscommissie voorzichtig met een seizoenprogramma. Na 2001 werd het theater/filmprogramma steeds meer uitgebreid. In 2007 werd de zaak geprivatiseerd in de Stichting Multifunctioneel Centrum Parkgebouw. Het seizoenprogramma werd uitgebreid tot zo'n 70 programma's in 2010/2011 met onder anderen Jörgen Raymann, Ivo Niehe en Wibi Soerjadi. Zo bleef het Parkgebouw een sleutelrol vervullen in het culturele leven van Rijssen. Het Volkspark is wandelgebied is met de kinderboerderij en bij buiten-evenementen nog altijd erg in trek.