Lokaalspoorweg naar Ommen

Twee spoorlijnen, drie stations en drie haltes in Diepenveen

Spoorlijnen in Diepenveen

Ruim honderd jaar geleden telde Diepenveen twee spoorlijnen met drie stations én drie haltes. In maar weinig dorpen hadden de bewoners zoveel mogelijkheden om op de trein te stappen! Aan de westkant was de Staatslijn Deventer – Zwolle met de haltes De Platvoet, Rande (Wetermansweg) en station Diepenveen-West. Aan de oostkant bevond zich de lokaalspoorweg Deventer – Ommen met station Diepenveen-Oost, halte Hoek en noordelijker het station Eikelhof.
Sinds 1941 kan niet meer worden uitgestapt in Diepenveen, al is er nog wel éen spoorlijn en bestaat station Eikelhof nog wel, nu als woonhuis.


Deventer – Zwolle

In 1866 werd de Staatslijn A van Arnhem naar Leeuwarden geopend met onder andere het station Deventer. Eerder wilden particulieren een spoorlijn van Deventer naar Zwolle via Raalte, maar de financiering kwam niet rond. Het toenmalige kabinet besloot in 1860 om de belangrijkste verbindingen noord-zuid op staatskosten aan te leggen. In het oosten van Nederland werd o.a. de lijn Arnhem-Zwolle door de Maatschappij tot Exploitatie van Staatspoorwegen ofwel Staatsspoor (SS) geëxploiteerd.

De nieuwe SS-spoorlijn liep door Diepenveen, dwars over landgoederen. Uiteraard eisten de bewoners daarvan een halteplaats en in 1866 werd aan de Sallandsweg de halte ‘Diepenveen’ geopend. In 1891 kwamen daar nog twee stopplaatsen bij: Platvoet en Rande (Wetermansweg). Tien jaar later bouwde men bij de overgang Sallandsweg een echt station, vlakbij huize Oud Rande. Daar woonde de invloedrijke familie Cost Budde, die zeker op een echt station zal hebben aangedrongen in plaats van een stopplaats.
Andere invloedrijke families vlakbij waren die van baron Stratenus en zijn gezin, die op Nieuw Rande woonde, en van burgemeester W. J. Doffegnies, die een villa op de Sallandsweg bezat. Met de trein was het praktischer om te reizen want er waren nauwelijks verharde wegen die geschikt waren voor auto’s. Zo konden familieleden en bezoekers makkelijker in Diepenveen komen en de ‘heren’ snel in Apeldoorn, Den Haag of Amsterdam.
Station Diepenveen aan de Sallandsweg was een hoog gebouw met woonvertrekken voor de stationschef, een wachtkamer, een loket, toiletten en een goederenloods. Vanaf 1910 kreeg het station de naam ‘Diepenveen-West’, omdat er toen een station aan de oostkant van het dorp werd geopend.

Alle haltes werden tussen 1918 en 1921 opgeheven. Het station bleef geopend tot mei 1936 en nog kort gedurende het begin van de Tweede Wereldoorlog; de lijn is diverse malen gebombardeerd. Het gebouw werd in 1970 gesloopt en alleen de spoorlijn bestaat nog steeds.

Overijsselse Lokaalspoorweg Deventer – Ommen (OLDO)

Het plan om een rechtstreekse lijn van Deventer naar Raalte aan te leggen werd pas in 1910 gerealiseerd met een lokaalspoorweg. Deze werd aangelegd door de Overijsselsche Lokaalspoorweg-Maatschappij Deventer - Ommen (OLDO) en geëxploiteerd door de Staatsspoorwegen. De eerste trein met genodigden voor de feestelijke opening vertrok op 24 september 1910. Vanaf 1 oktober reed de trein vier tot zes keer per dag.

Het tracé ging vanaf station Staatsspoor Deventer via halte Boksbergerweg in Deventer, halte De Platvoet in Diepenveen en boog daarna af naar de oostkant via het station Diepenveen-Oost, over landgoed De Hoek met een eigen stopplaats en tenslotte naar station Eikelhof en daarna richting Ommen. Bij de spoorwegovergang aan de Oranjelaan werd een stationskoffiehuis gebouwd.

De OLDO-lijn was ook bestemd voor goederenvervoer en veetransport. De lijn bleek echter moeilijk te exploiteren, o.a. door het toenemende autobusvervoer, de afname van goederenvervoer en na 1930 door de crisis. De N.V. Nederlandsche Spoorwegen (sinds de fusie in 1917) besloot daarom om aparte lokaalspoorlijnen op te heffen.
De laatste trein van de OLDO-lijn reed op 14 mei 1935. Op diezelfde dag werd echter de autobuslijn Deventer-Ommen in gebruik genomen, met evenveel feestelijkheden als bij de eerste trein in 1910.

Station Diepenveen-Oost kreeg na de sluiting in 1935 allerlei functies, zelfs als Groene Kruisgebouw. In 1986 is het gesloopt en alleen het tegeltableau ‘Diepenveen-Oost’ uit de gevel is bewaard en nu onderdeel van het OLDO-monument aan de Boschhoekweg.

Halte De Hoek wordt nog met een bordje aangegeven op het terrein van de Sallandsche Golfclub ‘de Hoek’. Bij voormalig station Eikelhof staat als herinnering aan het verleden een vooroorlogse slagboom.