Het zwaard van Hippolytushoef

In 2006 werd een spannende vondst gedaan waar elke amateurarcheoloog van droomt. Op de plek waar een nieuwe woonwijk in Hippolytushoef zou komen werden met een metaaldetector de gedeeltes van een zwaard gevonden. Amateurarcheoloog Michael Plevrakis uit Winkel vond het in de buurt van De Weel in Hippolytushoef. Het zwaard bestond uit vier delen en is 75 centimeter lang. Eerst werd gedacht dat het een Karolingisch zwaard was (van de 8e eeuw tot de 10e eeuw), en daarom ook uit de tijd van de Vikingen. Maar na verder onderzoek blijkt het zwaard nog ouder te zijn. Het blijkt afkomstig uit de Vroeg-Karolingische periode (van 700 tot 750), de periode toen er sprake was van de strijd tussen de Friezen en de Franken. Mogelijk komt het zwaard uit een wapengraf waarin een strijder samen met zijn bezittingen werd begraven.

Er zijn tientallen voorbeelden van zulke wapengraven uit de 8e eeuw in het kustgebied van Friesland en Groningen bekend. Dat kan worden verklaard door de strijd tussen de Franken en de Friezen. Het gevonden zwaard van Hippolytushoef is een aanwijzing voor een dergelijk 8e-eeuws wapengraf op Wieringen. Dit is de eerst vondst dat duidt op een dergelijk graf in Noord-Holland.

In de vroege middeleeuwen woonden de Friezen ook rond het huidige Wieringen. Dit gebied werd in die tijd ‘Wiron’ genoemd. Wiron was onderdeel van het Friese koninkrijk genaamd ‘Frisia’ en was een centraal en strategisch gelegen gebied aan een toegangsroute naar de grote handelsstad Dorestad.

De Friezen werden omringd door andere Germaanse volken zoals de Franken in het zuiden en de Saksen in het oosten. In de 4e eeuw na Christus woonden in het gebied in Noord-Holland waarschijnlijk in die tijd weinig mensen.

Er zijn geen geschreven bronnen bekend, maar archeologische vond- sten tonen aan dat eind 5e eeuw de hoge gebieden in het veenmoeras weer bewoond raakten. Een bijzonder document is een register uit het jaar 948 van de Sint Maartenskerk in Utrecht. Hierin werd dit gebied ‘terra Wiron’ genoemd. De voetbalvereniging VV Wiron uit Den Oever herinnert ons nog aan de eerste benaming van dit gebied.

In het jaar 680 werd Radboud koning van de Friezen. Hij wordt gezien als een machtige heerser en was regelmatig in oorlog met de Franken. Een veelgehoorde legende op Wieringen is dat koning Radboud de Koningsweg heeft aangelegd om vanuit Medemblik naar zijn jachtgebied op Wieringen te rijden. Deze Koningsweg zou over een groot deel van het eiland lopen tot aan de ‘Quarantaine’. Rond 690 leed koning Radboud verschillende nederlagen tegen de Frankische Pepijn. Zoals bijvoorbeeld de slag bij Dorestad. Er werd vrede gesloten door een huwelijk tussen de dochter van Radboud en de zoon van Pepijn. In 714 stierf de Frankische Pepijn en greep de Friese Radboud zijn kans om tijdens deze onrust de gebieden terug te veroveren.

Maar al snel stierf in 719 ook Radboud. De gebieden ten westen van het Vlie – het water dat Vlieland scheidde van Terschelling – , waaronder ook Wiron, werden toegevoegd aan het Frankische rijk. Daarna startte de Frankische koning Karel Martel een veldtocht tegen de Friezen en in 734 won hij de slag aan de Boorne. Gevolg was dat er een einde kwam aan het rijk Frisia. In 772 veroverde de Frankische Koning Karel de Grote, na meerdere opstanden, alle gebieden van de Friezen.

Kijk verder