Ontwikkelingsdenken
Herfkens was kritisch over Westerse ontwikkelingsexperts: ‘technische assistentie’ uit de rijke landen moest beperkt blijven tot korte adviesmissies. Sindsdien is bijvoorbeeld de Nederlandse organisatie SNV snel veranderd. Sinds de jaren negentig heeft SNV vooral lokale experts in dienst. Die hadden immers een beter inzicht in lokale ontwikkelingsprocessen.
Herfkens legde nadruk op de economie. Ontwikkelingssamenwerking moest zich concentreren op het scheppen van de voorwaarden voor economische ontwikkeling, bijvoorbeeld door het verbeteren van het bestuur in de arme landen en het bevorderen van investeringen.
Aan de andere kant maakte Herfkens zich sterk voor eerlijkere handelsverhoudingen. Europa en de VS beschermden hun landbouw met hoge subsidies. Tegelijkertijd dwongen de Westerse landen ontwikkelingslanden om hun markten te openen voor buitenlandse bedrijven. Ontwikkelingssamenwerking was zo dweilen met de kraan open, stelde Herfkens: wat we de ene hand geven, pikken we met de andere hand weer in.
Ontwikkelingsbeleid heeft alleen zin als de maatregelen binnen het OS-beleid niet teniet worden gedaan door maatregelen vanuit andere ministeries. Vooral vanuit de particuliere ontwikkelingsorganisaties werd aangedrongen op zulke beleidscoherentie.
In dezelfde periode van vooruitgangsoptimisme werden op internationaal niveau de Millenniumdoelstellingen bedacht. Na uitgebreide onderhandelingen werd in 2000 in VN-verband onder andere de afspraak gemaakt dat de armoede in de wereld in 2015 gehalveerd moest zijn.
Om haar doelen te bereiken, ging Herfkens een samenwerkingsverband aan met drie andere vrouwelijke ministers uit Noorwegen, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, genaamd de Utstein groep. Samen richtten ze zich op het bestrijden van armoede en het tot stand brengen van vrede.
Maatschappelijke organisaties
Tijdens het ministerschap van Herfkens werd het medefinancieringsveld opengebroken. Naast de vier ‘zuilenorganisaties’ mochten ook Plan Nederland en Terre des Hommes meedoen in de medefinanciering.
In volgende kabinetsperiodes zouden nog veel meer organisaties van dit budget gaan profiteren. Het ministerie heeft met het stellen van inhoudelijke en financieringskaders een grote invloed op de invulling van activiteiten van deze ontwikkelingsorganisaties gehad.
Toen vanaf eind jaren negentig overal ter wereld een kritische andersglobalistische beweging opkwam – die zich verzette tegen de negatieve gevolgen van het neoliberale vrijhandelsmodel – ging die grotendeels aan Nederland voorbij.
Nota's:
- Beleidsnota: Afrika Beleid (1999)
- Beleidsnota: Ondernemen tegen Armoede (2000)
- Beleidsnota: Ondernemen tegen Armoede II (aanvulling 2001)
- Beleidsnota: Conflictpreventiebeleid (2001)
- Beleidsnota: Crisissituatie Grote Meren Gebied (2001)
- Beleidsnota: Decentralisatie en Lokaal Bestuur (2002)
- Coherentiebrief Duurzame Armoedebestrijding (2002)
Bronnen:
- Ontwikkelingssamenwerking in vogelvlucht.
- Van wervelwind tot nachtkaars? Vier jaar Eveline Herfkens op Ontwikkelingssamenwerking, Paul Hoebink (2002), NICC collection, E00359
Extra:
- Eveline Herfkens heeft een deel van haar privécollectie gedoneerd aan het NICC. Deze documenten zijn te vinden via de zoekmachine.
- Herfkens: Verkeerde aanpak hulp Afghanistan, Han Koch (2002), NICC collection, E00014
- Eveline Herfkens, Speeches en artikelen als Kamerlid (1981-1990), deel I, inhoud, Eveline Herkens (2020), NICC collection, E00401
- Eveline Herfkens, Speeches en artikelen als Kamerlid (1981-1990), deel II, inhoud, Eveline Herfkens (2020), NICC collection, E00403
- Krantenknipsels Nederlandse pers 1998 / persoonlijke selectie Eveline Herfkens, (), NICC collection, E00414
- Ending Global Poverty: four women's noble conspiracy, Constantine Michalopoulos (2020), Oxford University Press
