Stadsrechten
Op 25 maart 1298 geeft Reinoud I, graaf van Gelre, Staverden stadsrechten. Het is nooit tot een echte stad uitgegroeid. Het krijgt wel een mooi wapenschild: een witte pauw op een blauwe ondergrond. De graven van Gelre gebruiken Staverden vooral als jachtslot. De buurtschap wordt vanaf 1400 bestuurd door leenmannen. Zij hebben de verplichting om witte pauwen te houden. De witte pauwenveren zijn voor de toernooihelm van de hertog. Nu lopen er op Staverden nog steeds witte pauwen rond. De pauwenveren worden nu jaarlijks door het gemeentebestuur aangeboden aan de commissaris van de Koning in Gelderland. In het gemeentewapen van Ermelo prijkt een pauw.
Kasteel
Door de eeuwen heen is veel veranderd. Een stenen gebouw wordt verbouwd tot een kasteel. In de negentiende eeuw ontwikkelt Staverden zich in snel tempo. Woeste gronden worden aan het bezit toegevoegd en ontgint men tot landbouwgebied. Daarnaast worden wegen aangelegd of verbeterd. In 1875 wordt het kapelletje gebouwd als opvolger van een houten gebouw. Het kerkje heeft een eigen begraafplaats.
Begin twintigste eeuw is de familie s ’Jacob belangrijk voor de ontwikkeling van Staverden. In opdracht van deze familie vindt in 1905 een grote verbouwing plaats. In het ontwerp zijn Jugendstil-elementen te herkennen. Tegelijkertijd zie je ook Hollandse zeventiende-eeuwse bouwkunst, zoals de toepassing van trapgevels. Het gebouw valt op door de witte bepleistering. De familie zorgt voor moderne land- en bosbouwbedrijven. Onder meer met de bouw van twee nieuwe boerderijen. Herman Theodoor s’ Jacob heeft zich zijn hele leven ingezet voor het landgoed Staverden. Na zijn overlijden verkopen zijn erfgenamen in 1963 het landgoed met het kasteel aan het Geldersch Landschap.
Natuurschoon
Door de buurtschap Staverden stroomt de Staverdense beek. Via een aftakking wordt deze beek gebruikt voor een watermolen om graan te malen. Tot 1924 heeft de watermolen gefunctioneerd. In 1989 is het waterrad herbouwd. Staverden heeft veel natuurschoon te bieden: bos, beken, hei, bloemrijke graslanden en graanakkers. Er komen veel zeldzame en bedreigde planten voor. Staverden is ook rijk aan paddenstoelen.
Legende
Ook is Staverden bekend om de eeuwenoude legende van Leonora van Barchem. Het gerucht gaat dat zij in 1353 overlijdt aan liefdesverdriet. In de tuin bij kasteel Staverden ligt voor haar een gedenksteen.
Landgoed
Uit alle informatie blijkt dat Staverden een compleet landgoed is: een kasteel met omliggend park, landbouwbedrijven, bos voor de houtproductie, een koetshuis, een kapelletje en een begraafplaats.
Bronnen en verder lezen:
- Beschrijving van het wapen van Ermelo – brochure van de gemeente Ermelo
- Rond Ermel’s Wehme – F.R. Elema en H.J. van Beek – uitgave 1955.
- Een kort verhaal over de lange geschiedenis van Ermelo – H. van der Wel en K. Wit – uitgave 1972
- Raadsbesluit gemeente Ermelo over gemeentewapen – 28 maart 1972 nr. 1155
- Momenten uit de geschiedenis van Ermelo –uitgave gemeente Ermelo 1995
- Ermelo in ’t vierkant – Jan Garritsen – uitgave 2012
Rechten
Canoncommissie Ermelo, 2022, CC-BY-NC
