Binnen het gemeentebestuur bepaalt een kleine elite het lot van de bewoners. De burgemeesters die wel iets willen veranderen, drie op rij, staan machteloos. Kritische inwoners worden geïntimideerd door de 'stille krachten' zoals de elite wordt genoemd.
Als varkens
In 1916 doet de Nieuwe Arnhemse Courant verslag en in 1931 brengt een Volkskrantartikel de situatie landelijk voor het voetlicht. Al die tijd is er nog niets veranderd. Geld is er wel, maar dat wordt opgepot. Spaarbank en Weeshuis, geleid door 'dezelfde regentenkliek' aldus de Volkskrantschrijver, geven grif geld uit, 'terwijl de arbeiders als varkens moeten leven'. Vele huisjes kennen maar één klein kamertje met zolder. Particuliere initiatieven voor sociale woningbouw worden weggewuifd. Voor beëindiging is figuurlijk gesproken een breekijzer nodig, een functie die, navrant genoeg, wordt vervuld door de Tweede Wereldoorlog. Als daarna burgemeester Van Sandick de balans opmaakt, concludeert hij gelaten: 'Iedere financiële reserve is gekweekt door onthouding van zaken welke inwoners van andere gemeenten als normaal beschouwen'. Pas dan kan een zwarte bladzijde uit de Burense geschiedenis worden afgesloten.
Auteur: Henk Huitsing
