Tweede Wereldoorlog
Van 1940 tot 1945 was Nederland in oorlog met het Duitsland van Adolf Hitler. Vijf dagen na de inval op 10 mei 1940 gaf het Nederlandse leger zich over en er begon een jarenlange bezetting. De gevolgen daarvan leken in eerste instantie mee te vallen, maar naarmate de oorlog vorderde, ondervonden steeds meer Nederlanders de consequenties van de Duitse onderdrukking: Joden, Roma en Sinti, andere minderheden en tegenstanders van de bezetting werden naar concentratiekampen afgevoerd. Honderdduizenden mannen moesten gedwongen werken in de Duitse oorlogsindustrie.
De gevechten in mei 1940 waren vooral in het oosten van Noord-Brabant heftig. Bij de Peel-Raamstelling werd dapper gevochten, maar het mocht niet baten.
Strijd in het Brabantse luchtruim
Ook na de Nederlandse overgave werd de provincie geregeld geconfronteerd met oorlogsgeweld. De geallieerde luchtmacht bombardeerde in toenemende mate militaire en industriële doelen, vooral in Duitsland. Bijna dagelijks vlogen er enorme luchtvloten over de provincie. En af en toe werden ook Brabantse doelen bestookt door de geallieerden. Het Duitse leger verweerde zich met luchtafweergeschut en jachtvliegtuigen. Een groot deel van die strijd werd in het Brabantse luchtruim uitgevochten.
Kamp Vught
Het grootste drama van de Tweede Wereldoorlog is zonder twijfel de moord op zes miljoen Joden. Anne Frank is dankzij het dagboek dat ze op haar onderduikadres in Amsterdam schreef wereldwijd het symbool geworden van die Holocaust. Noord-Brabant kent zijn eigen verhalen over onderdrukking; niet alleen van Joden, maar ook van andere Brabanders. De verschrikkelijkste komen uit het concentratiekamp bij Vught.
De Pilotenlijn
Onlosmakelijk verbonden met de Duitse onderdrukking is het Nederlandse verzet. Hoewel ook in Brabant de meeste mensen het niet aandurfden zich tegen de Duitse bezetter te verweren, kwam er in de provincie toch een belangrijk netwerk van verzetsgroepen tot stand. Hun activiteiten waren niet altijd even succesvol, maar toch danken veel mensen hun leven aan het verzet. Zo kon dankzij de Pilotenlijn een groot aantal mensen ontsnappen aan de bezetter.
Market Garden
Op 17 september 1944 begon met operatie Market Garden de bevrijding van Noord-Brabant. Hoewel geallieerde luchtlandingstroepen er in slaagden om een reeks bruggen langs de verkeersweg Corridor van Eindhoven naar Nijmegen in te nemen, mislukte Market Garden door Duitse weerstand en vertraging van de grondtroepen. Op 22 oktober startten de geallieerden vervolgens operatie Pheasant. In een paar maanden tijd versloegen ze de Duitse troepen in bijna heel Brabant en delen van Zeeland en Limburg. Voor de gebieden ten noorden van de grote rivieren duurde de oorlog nog een lange, koude hongerwinter. Maar ook voor Brabant was na de bevrijding de oorlog nog niet voorbij. Een hongerwinter zoals in het noorden speelde hier niet, maar er was wel ander gevaar. De provincie bleef als frontgebied onder vuur liggen. Pas in mei 1945 kwam er een einde aan de oorlog in Nederland.
