Maria van Bourgondië

Vorstin tussen Bourgondië en Habsburg

Maria van Bourgondië kwam in een moeilijke tijd aan de macht. Oorlogen en onvrede heersten in haar rijk. Om de onvrede te bezweren, ondertekende zij bij haar aantreden als hertogin het Groot Privilege. Een belangrijke stap om de Bourgondische gewesten bij elkaar te houden. Brabant was een van die gewesten.

Brabantse invloed

De Brabantse steden en adel hadden hoop dat er kon worden teruggekeerd naar een tijd vóór de Bourgondiërs, maar dat was een ijdele hoop. De centralisatiepolitiek van de Bourgondiërs kon niet meer ongedaan worden gemaakt.

 

Desondanks hadden de Brabanders een vinger in de pap. Brabantse invloed op het groot privilege blijkt doordat de tekst soms letterlijk overeenkomt met eerdere Brabantse privileges. Achter de schermen moeten Brabanders dus flink hebben gelobbyd. Niet iedereen was blij met dit nieuwe privilege. De Brabantse abten lieten een geheim document maken. Daarin zeiden ze dat ze onder druk van de steden hadden ingestemd met de nieuwe regels.

 

Binnen de politiek van het Bourgondische rijk speelde Maria een bemiddelende rol tussen de wensen van de steden en de militaire ambities van haar en haar man, Maximiliaan van Oostenrijk. Zij reisde naar de bijeenkomsten van vertegenwoordigers om ze te overtuigen om meer geld te geven voor de oorlog. Zelf gaf ze daarbij het voorbeeld door allerlei persoonlijke bezittingen te verkopen. Daarmee liet ze zien dat de nood heel hoog was, en dat ze zelf ook bereid was offers te brengen. Ook sprak ze Nederlands, en dat hielp in de onderhandelingen.

 

Binnenlandse politiek

Maria regelde de meeste binnenlandse zaken en wist daarbij haar zin niet alleen van de

steden te krijgen, maar ook van haar man. Hoe de verhoudingen precies zaten, bleek uit munten die zij liet slaan. Daarop stond ze vaak te paard afgebeeld, duidelijk als heerser maar zonder wapens. Dit deed ze waarschijnlijk om te laten zien dat ze een andere heerser was dan haar oorlogszuchtige vader. Haar man stond soms iets achter haar, in harnas, waarschijnlijk om aan te geven dat ze, als het nodig was, wel degelijk militair kon ingrijpen.

Om haar positie te verstevigen, zocht ze bondgenoten onder de Brabantse adel. Jan van Glymes, de heer van Bergen op Zoom, was zo’n bondgenoot. Voor zijn trouw ontvingen hij en zijn stad allerlei gunsten. Zo mochten handelaren ongestoord naar de Bergse jaarmarkten trekken. Daarmee bevestigde ze het belang van deze markten.