Van 1916 tot 1953 werd de prachtige villa Peckedam, gelegen aan
het begin van de oprijlaan van kasteel Nijenhuis, bewoond door Hugo
Poortman. Eén van de toonaangevende tuin- en landschapsarchitecten
van zijn tijd. Hugo Anne Cornelis Poortman bracht zijn jeugd door
in Zwolle, waar zijn vader Nederlands Hervormd predikant was. In
1879 beëindigde hij zijn studie aan de Staats Tuinbouwschool in
Vilvoorde, dé opleiding voor tuinarchitectuur in Nederland en
België. Na zijn studie trad hij in dienst bij de vermaarde Franse
tuin- en landschapsarchitect Edouard André, die behalve in
Frankrijk ook grote opdrachten uitvoerde in Italië en het
tsaristische Rusland.
Hugo Poortman was avontuurlijk en ondernemend ingesteld. Hij
ondernam een ontdekkingsreis naar het Andesgebergte om zeldzame en
onbekende planten te zoeken en was in Ecuador, juist toen daar een
revolutie uitbrak. Hij kon het land niet meer verlaten en moest er
als huisschilder en kroegbaas aan de kost zien te komen. Pas na
ruim 2 jaar vol ontberingen en ziekte keerde hij in 1885 in Parijs
terug. In dat jaar kreeg Edouard André van graaf van Aldenburg
Bentinck de opdracht een grote formele tuin bij het huis Weldam te
ontwerpen. De uitvoering van het plan droeg hij op aan zijn
leerling Hugo Poortman. De graaf was kennelijk onder de indruk van
het werk van de jonge Poortman. In 1887 bood hij hem de functie aan
van particulier secretaris en rentmeester over zijn landgoederen
Weldam, Wegdam en Middachten (in De Steeg bij Arnhem). Poortman
accepteerde de baan, maar behield de vrijheid om zelfstandig op te
treden, waardoor het mogelijk was tussendoor ook aan andere
opdrachten te werken.
Talloze opdrachten
Zo was hij werkzaam op het landgoed Twickel. Hier woonde baron
van Heeckeren van Wassenaer, een broer van gravin Aldenburg
Bentinck van het Weldam. In 1886 ontwierp Edouard André voor
Twickel drie alternatieve ontwerpen voor de binnentuin bij de
Oranjerie. En ook hier voerde Poortman één van deze plannen uit. In
respectievelijk 1887 en 1891 ontving Poortman zelf de opdracht voor
tuinaanleg op het Huis te Amerongen en het nabij gelegen
Zuylenstein te Leersum. Uit september 1888 dateert zijn "plan van
aanleg der onmiddellijke omgeving van het Nijenhuis te Diepenheim"
voor Lodewijk Hieronymus graaf Schimmmelpenninck, dat in 1889 werd
uitgevoerd. Behalve van landgoedeigenaren ontving Poortman ook vele
opdrachten voor de aanleg van openbaar groen. In 1891 won hij de
prijsvraag voor de aanleg van de Singels van Arnhem en samen met
zijn collega L.A. Springer veranderde hij Park Sonsbeek. Veel
later, in 1920, accepteerde hij nog de opdracht van de voormalige
Duitse keizer Wilhelm II om het park rondom Huis Doorn te
reorganiseren. Toen hij merkte dat er buiten zijn medeweten
veranderingen in het park waren aangebracht, gaf hij deze opdracht
terug. Het laatste project dat naar zijn inzichten werd uitgevoerd,
was de Algemene Begraafplaats Voorst te Zwolle (1932).
Bewoner van landhuis Peckedam
Tot 1915 woonde Hugo Poortman met zijn vrouw in de
cottage aan het begin van de oprijlaan van het Weldam. De
tuinen van Weldam, waarin het ontwerp van André nog steeds
zichtbaar is, behoren tot de best bewaarde in Nederland. Om
gezondheidsredenen legde Hugo Poortman in 1915 zijn
rentmeestersfunctie neer. Na een kort verblijf in Oosterbeek huurde
hij in 1916 het landhuis Peckedam van graaf Schimmelpenninck van
het Nijenhuis.
Tijdens zijn leven vervulde Poortman een groot aantal
bestuursfuncties. Hij was een heel precies, aristocratische man,
met een sterk sociaal gevoel. Zo was hij voorzitter van de Bond van
Nederlandse Tuinarchitecten, hoofdbestuurslid van de Koninklijke
Maatschappij voor Tuin- en Plantkunde en voorzitter van de
Coöperatieve Landbouwvereniging Overijssel. Ook plaatselijk was hij
zeer actief en met name zijn inzet voor de boeren was opvallend.
Hij was medeoprichter van de coöperatieve boerenleenbank Kedingen
en initiatiefnemer, bestuurslid en directeur van de zuivelfabriek
Weddehoen te Goor. In Diepenheim was hij van 1931 tot 1933
gemeenteraadslid en wethouder namens de partij "Lijst Poortman".
Jarenlang was hij ook penningmeester van het Groene Kruis. Zijn
schoonzuster, die ook op het Peckedam woonde, was heel lang
presidente. Hugo Poortman heeft een belangrijk aandeel gehad in de
oprichting in 1924 van deze vereniging en in het aanstellen in 1928
van zuster Engelen, de eerste wijkzuster in Diepenheim. Hugo
Poortman is altijd op Peckedam blijven wonen. Ondanks zijn zwakke
gezondheid, maar steeds met een heldere geest, bereikte hij de hoge
leeftijd van 95 jaar.
