Boskoops belangrijkste chroniqueurs

Zonder enige twijfel waren Carl Schaum en Aart Vuyk sr Boskoops belangrijkste chroniqueurs. De leraar en boomkweker Schaum deed dat begin vorige eeuw, Vuyk een jaar of zestig later. Nog altijd worden veel publicaties over Boskoop ontleend aan deze twee boeken die bij menige Boskoper in de kast zullen staan.

Het boek ‘Boskoop, vijf eeuwen boomkwekerij, 1466-1966’ van Vuyk beschrijft op beeldende wijze de vorming van Boskoop èn van de Boskoper. Menig Boskoper heeft het 318 pagina’s dikke boek, al dan niet met de kleurige omslag, in de kast staan. Menig Boskoper heeft het op zeker moment overhandigd aan een van de kinderen met het verzoek er ook de volgende generatie goed op te passen. Het is nog altijd te koop op websites als Boekwinkeltjes.nl en Antiqbook.nl. Een redelijk exemplaar doet meestal tussen de 10 en 15 euro.

Het boek verscheen in april 1966 en werd uitgeven door Plant Propaganda Holland (PPH). Aart Vuyk betrad, om het boek te kunnen schrijven, een onbekend vakterrein. Voor de boomkweker-exporteur was de geschiedschrijving. ‘Een terrein dat mij volkomen vreemd was’.

Aan het boek ligt veel onderzoek ten grondslag. Vuyk bezocht menig archief en kreeg ook inzage in oude stukken van collega-kwekers. Vuyk kreeg bij het schrijven van het boek hulp van velen, maar van twee mensen in het bijzonder: archivaris drs J. Fox en Boskoper A.S.P. Verjaal.

'De historie van Boskoop'

Eerder al, in 1908, verscheen het boek ‘De historie van Boskoop’ van C.L.J. Schaum. Het werd in 1908 uitgegeven door de Boskoopse drukkerij Wiegand Bruss. Het was het eerste gedegen boek over de geschiedenis van het kwekersdorp.

Schaum was een veelzijdig man. Als geboren Oostenrijker kwam hij in 1893 naar ons land. Hij wilde er enige tijd blijven en naar Wenen terugkeren om architect te worden. Daar kwam verandering in toen hij in Boskoop Cornelia van Tol ontmoette. Hij vestigde zich hier als boomkweker. Later werd hij ook leraar tuintekenen en bekleedde hij bestuursfuncties. Ook liet hij een huis bouwen, Biezen 60. Het prachtige huis, met op de voorgevel het familiewapen van Schaum, staat er nog altijd.

Schaum heeft veel onderzoek verricht voor zijn boekje, maar was er bescheiden over. Hij noemde het ‘een losse schets, toch een niet geheel onnuttig boekje’. Van dit oorspronkelijke werk bestaat nog maar een tiental exemplaren. Daarom kwam Drukkerij Taat in 1980 met  een (eigentijdse) tweede druk. Een uitgebreide schets van Schaum is terug te vinden in Paktijd 38 van september 2006.

'Boskoop in zijn historische ontwikkeling als centrum van boomkwekerijen'

In juni 1925 verscheen het prachtige boek 'Boskoop in zijn historische ontwikkeling als centrum van boomkwekerijen'. Uitgegeven door de prominente boomkwekerij en promotor van Boskoop J.H. van Straaten van Nes en ir C.Ph. Moerlands, directeur van de Rijkstuinbouwschool. Het boek had een oplage van 3.250 exemplaren in de Nederlandse, Engelse, Duitse en Franse taal. Het boek, gedrukt door de Boskoopsche Handelsdrukkerij, was vooral bijzonder door de luxe uitgave en de 12 prachtige gekleurde platen. 

'Zo was Boskoop'

In de zomer van 1969 (met een tweede druk in 1970) verscheen bij Handelsdrukkerij Taat & Van der Neut het boek ‘Zo was Boskoop’. Verantwoordelijk daarvoor waren de Boskoper C. Bulk en de amateur-historicus S.C.J. van Tol uit Reeuwijk. Van Tol tekende voor de tekst, de vele illustraties (foto’s, ansichtkaarten) waren afkomstig uit de uitgebreide collectie van Bulk.

‘Boskoop Toen en Nu’

Het fotoboek dat Arnoud van Gemeren in 1992 publiceerde kreeg als titel ‘Boskoop Toen en Nu’ mee. Van Gemeren maakte dankbaar gebruik van de collectie van Ewout Bulk. De combinatie van korte teksten, veel illustraties (foto’s, knipsels, advertenties), maakte het tot een makkelijk te ‘consumeren’ werk.

'Boskoop, het dorp van mijn grootvader'

Boskoper Nic van Wijk produceerde in 1986 met de twee delen van zijn boek ‘Boskoop, het dorp van mijn grootvader’ een werk van onvergelijkbare orde. Van Wijk produceerde prachtige tekeningen van vrijwel alle markante plekjes, huizen en bedrijven in Boskoop. De twee boekjes zijn verluchtigd met vele tientallen tekeningen, maar door de slechte druk vervagen de tekeningen veel te snel. Als de tekeningen en boekjes niet worden ingescand dan zijn ze op korte termijn niet meer zichtbaar voor het nageslacht.

Florareeks

In 2010 verscheen het eerste deel van de FloraReeks, een reeks boeken over onderwerpen uit de geschiedenis van Boskoop. De reeks is een uitgave van de Historische Vereniging Boskoop (HVB)  In 2017, bij het twintigjarig bestaan van de HVB verscheen nummer 5: Wat een eeuw! Boskoop 1900-2000.

De reeks verschijnt onder redactie van Pim Oxener en Gé Vaartjes. Deze laatste is onder meer oud-voorzitter van de HVB.

De vijf boekjes uit de reeks zijn zeer lezenswaardig met toegankelijke teksten en veel illustraties. Een beperkt aantal boeken van de reeks is via de webshop van de Historische Vereniging (hvboskoop.nl) nog altijd te koop.

'Nadruk verboden'

Eind 2023 verscheen 'Nadruk verboden', een kroniek over boekhandel W. Kruiswijk, geschreven door Willem Kruiswijk. In het boek niet alleen het verhaal van de boek- en kantoorhandel, maar ook van de Boskoopse middenstand. Het boek bevat bovendien alle 160 ansichtkaarten die het bedrijf vorige eeuw heeft uitgegeven. Die geven een prachtig beeld van een veranderend Boskoop.

Alle hierboven genoemde boeken zijn aanwezig in de collectie van de Historische Vereniging en bij het Boomkwekerijmuseum. Wie op z’n gemak door de geschiedenis van Boskoop wil bladeren is welkom.