Ontwikkeling van industrie en nijverheid in Putten

De Industriële Revolutie ging aan Putten voorbij, omdat de plaatselijke economie voornamelijk gebaseerd was op agrarische bedrijvigheid. De drie stoommachines die hier functioneerden stonden in de twee melkfabrieken die Putten ooit kende en in het Putter stoomgemaal.

Met de komst van de broedmachine kwam de kippenhouderij in snel tempo op gang, met als gevolg veel handel in eieren en kippenvlees, waar veel Puttenaren een bestaan in vonden. Na de Tweede Wereldoorlog vestigden zich hier ook bedrijven van elders. In de jaren ’50 en ’60 van de twintigste eeuw ging de gemeente over tot ontwikkeling van bedrijventerreinen om dit mogelijk te maken. Het eerste industrieterrein van Putten was aan de Ambachtsstraat. Dit gebied werd in de jaren ‘50 aangewezen voor het vestigen van kleinere ambtelijke bedrijven. 

De bedrijventerreinen

Uit de telefoongids van circa 1950 blijkt dat er een aantal bedrijven gevestigd waren aan de Stationsstraat tussen boerderij “Hussel” en de spoorlijn, te weten N.V. Hogedruk, wasmachinefabriek Gervos, N.V. Houthandel Prins en N.V. Houtwolplaten Industrie Viking. De ontsluiting van dit gebied resulteerde in de vorming van het huidige industrieterrein “Keizerswoert” in de periode 1950 – 1980. Tal van grotere en kleinere ondernemingen vonden er een plaats. Enkele grotere ondernemingen waren Knopenfabriek Nederland, Proost en Brandt, Trouw & Co, Saturnus en later Zonnatura, een van oorsprong Puttens bedrijf. Deze bedrijven hebben een aanzienlijke bijdrage geleverd aan de werkgelegenheid in Putten. Voor het van elders meegekomen personeel werd door de gemeente huisvesting beschikbaar gesteld in de nieuwbouw op “het Veld”. 

De bedrijven van Putten

Proost en Brandt koos Putten voor de vestiging van haar nieuw op te starten productie van polyethureen verpakkingen, omdat daarvoor in Amsterdam de ruimte ontbrak. Ook Trouw en Co verplaatste haar productie van kalvermelkpoeder van de Scheepssingel te Harderwijk naar Putten wegens ruimtegebrek aldaar. Saturnus b.v., producent en handelsmaatschappij van land- en tuinbouwmachines, kwam in 1966 naar Putten. 

Tenslotte had je nog Smits Reform, een van oorsprong Puttens bedrijf dat in de jaren ’70 en ’80 uitgroeide tot een landelijke groothandel in Reformartikelen. De artikelen met het merk Zonnatura staan anno 2019 bij heel veel winkels nog in de schappen.

 

De ontwikkeling van het industrieterrein

Anno 2019 zijn op dit industrieterrein veel oorspronkelijke bedrijven verdwenen. Anderen hebben hun plaats ingenomen of zijn in de latere uitbreiding neergestreken. Dit geldt ook voor het even oude terrein rond de Ambachtstraat, zuidelijk van het dorpscentrum gelegen. De daar ook gevestigde reinigingsdienst van de Gemeente Putten is uitgeweken naar Hoge Eng West, dat samen met Hoge Eng Oost sinds de eeuwwisseling het nieuwste bedrijventerrein is, waar ook weer allerlei bedrijven gevestigd zijn. Ook in het buitengebied zijn er diverse te vinden. Vele Puttenaren hebben hier hun baan, maar toch blijft Putten meer een forensendorp.

 

Bronnen:

  • Trouw en Co, een wereldnaam in diervoeding. In zestig jaar van tweemansbedrijf naar internationaal concern door M. van Wijk- Sluyterman m.m.v. L. van Wijk 
  • Winnen met papier. Vijftig jaar uit de 250- jarige Geschiedenis van Proost eb Brandt, 1942- 1992 door Keetie E. Sluyterman. Diemen 1992. 
  • Oude telefoongids van ca. 1950
  • Straatnamenboek. Auteur Klaas Friso. Uitgave: Bureau voorlichting Gemeente Putten
  • De Puttenaren deel 2. Auteur G. Huisman. Uitgave: De Courier Putten 1982

 

Rechten

A.G. van Beek