Jonge jaren
De jonge Erasmus had geen gemakkelijke start. Hij werd tussen 1466 en 1469 geboren als de zoon van een priester en zijn ongehuwde huishoudster. Dat betekende een dubbele schande want priesters mochten geen seks hebben. Hij kwam ter wereld bij zijn oma in de Wijde Kerkstraat aan de voet van de Laurenskerk. Rond zijn negende kreeg hij les in Deventer, later bezocht hij de Latijnse school in Den Bosch. Na zijn opleiding werd Erasmus tot priester gewijd in het klooster van Steyn bij Gouda, daarna ging hij theologie studeren in Parijs.
Werk
Desiderius Erasmus was een beminnelijk man die conflicten probeerde te vermijden. Al in zijn eigen tijd werd hij gezien als een belangrijke geleerde die zich liet inspireren door de taal, filosofie en geschiedenis van de oude Grieken en Romeinen. In zijn bekendste werk, het satirische Lof der zotheid uit 1509, drijft Erasmus de spot met menselijke dwaasheden en tekortkomingen. Vooral katholieke geestelijken moeten het ontgelden; Erasmus verfoeide de overdreven heiligenverering en corruptie binnen de Katholieke Kerk.
Bedevaartsoord
Erasmus was tijdens zijn leven al beroemd in heel Europa. Zijn geboortehuis werd een soort bedevaartsoord, zeker na zijn dood. In 1540 bezocht keizer Karel V de woning met zijn hele hofhouding. Zijn zoon prins Philips volgde in 1549, samen met landvoogdes Maria van Hongarije. Het huis werd in de loop der tijd meerdere keren verbouwd. Bij het bombardement in 1940 is het verloren gegaan. Sinds 2016 markeert een gedenkteken de plek van zijn geboortehuis.
Hout, steen, brons
Ook Rotterdammers vereerden hun befaamde stadgenoot. Erasmus kreeg in 1549 een eerste standbeeld in de Wijde Kerksteeg. Dat was nog van hout. Het werd 8 jaar later vervangen door een blauw stenen beeld op de Grotemarkt. De Spanjaarden, die Erasmus als een ketter beschouwden, schoten dat beeld in 1572 kapot. Rond 1600 maakte Hendrick de Keijser een nieuw beeld van Erasmus, dit keer in brons. Dat was het eerste vrijstaande én het oudste bronzen standbeeld in Nederland. Ook dit indrukwekkende beeld van de Keijser trok bewonderaars uit alle windstreken. Sinds 1964 staat het origineel voor de Sint-Laurenskerk en een kopie ervan bij de Erasmus Universiteit.
Erasmania in Rotterdam
Naast alle gebouwen en organisaties die de naam Erasmus dragen is er jaarlijks ook een Nacht van Erasmus. De Centrale Bibliotheek heeft een Erasmus Experience en beheert de grootste Erasmuscollectie ter wereld die uit 6.000 werken bestaat. Erasmus is als hét icoon van de stad uiteraard ook commercieel interessant. Daarom houdt het Erasmus Comité in de gaten of zijn naam wel passend gebruikt wordt.
De bronzen Erasmus hoort het allemaal onbewogen aan terwijl hij juist een pagina omslaat van zijn geleerde, dikke boek.
