Door hun landgenoten worden ze beschouwd als vijanden en moeten uiteindelijk vluchten. Zeker nadat in 1950 de onafhankelijkheid van de Zuid Molukken wordt uitgeroepen, de Republik Maluku Selatan (RMS). Deze onafhankelijkheid werd niet erkend. De Zuid Molukken bleef een provincie van Indonesië.
Barakkenkampen
In 1951 worden de Molukse KNIL-soldaten bij elkaar gebracht in kazernes op Java. Vandaar gaan ze met grote schepen naar Nederland. In Nederland worden de militairen en hun families tijdelijk ondergebracht in zogenaamde woonoorden. In de gemeente Barneveld waren in het kader van de werkverschaffing voor de Tweede Wereldoorlog al twee barakkenkampen gebouwd. Eén bij huis De Schaffelaar en één bij huis De Biezen. Op beide plekken worden ruim zeventig Molukse gezinnen ondergebracht. In deze woongemeenschappen wordt door de Molukkers het dagelijks leven zo veel als mogelijk opgepakt. Er wordt gewoond, onderwijs gegeven, naar de kerk gegaan en verenigingen opgericht.
Van de Biezen naar De Lors
In 1955 wordt het woonoord bij huis De Schaffelaar opgeheven en door nieuwbouw bij de Biezen kunnen alle Molukkers daar worden gehuisvest. Na verloop van tijd wordt duidelijk dat de Molukkers niet kunnen terugkeren naar Indonesië. Dat betekent tegelijkertijd dat de tijdelijke huisvesting in barakken wordt gestopt. In het begin van de jaren zeventig verhuizen de Molukse gezinnen stuk voor stuk naar het dorp Barneveld om in 'gewone' huizen te gaan wonen. Ze wonen vooral in wijk 'De Lors' in Barneveld en krijgen daar ook hun eigen kerkgebouw. Dat laatste is heel belangrijk in de Moluks-christelijke traditie.
Woonzorgcentrum
Er zijn in de loop van de jaren vaak spanningen tussen de Molukkers, vooral fanatieke jongeren, en hun omgeving. De aanhangers van de RMS vinden dat de Nederlandse regering meer druk moet zetten op de Indonesische regering. Omdat dit in hun ogen te weinig gebeurt, zijn er regelmatig opstootjes en is er zelfs een treinkaping. Zestig jaar na hun komst is de Molukse gemeenschap met haar eigen identiteit in de tweede, derde en inmiddels vierde generatie geheel geïntegreerd in de Nederlandse samenleving. De cultuur en identiteit worden zorgvuldig onderhouden, wat op diverse plaatsen nog steeds wordt getoond (denk aan de Pasar Malam) en gevierd. In 2012 wordt in de wijk 'De Lors' een nieuw woonzorgcentrum voor Molukse inwoners van Barneveld geopend: Rumah Maluku.
Meer lezen:
- Gerjan Crebolder e.a., 'De Biezen' … sama sama rasa!, 55 jaar Molukkers in Barneveld. Barneveld, 2006. 204 blz., met samenvatting in het Maleis (Schaffelaarreeks).
Erop uit:
- Moluks Historisch Museum
- Nederlands Openlucht Museum (Molukse barak)
- Veluws Museum Nairac
- Verder wordt er jaarlijks op vele plaatsen blijk gegeven van de Molukse cultuur op pasar malams die vaak vrij te bezoeken zijn.
Auteur: Peter van Beek
