De Sovjet-partijleider Nikita Chroesjtsjov besloot dat in 1955 de communistische landen in Oost-Europa ook samen moesten gaan werken. Dit nadat West-Duitsland op 9 mei 1955 deel had genomen aan de NAVO wat staat voor Noord Atlantische Verdragsorganisatie, deze militaire bondgenootschap was zes jaar eerder opgericht.
De landen betrokken in het Warschaupact verklaarden te streven naar een collectieve veiligheidsstelsel voor Europa, de communistische staten waren van mening dat ze geforceerd waren eerst een verdrag te sluiten. De landen beloofden elkaar te steunen bij een militaire aanval, hierdoor wordt het Warschaupact vaak gezien als de tegenhanger van de NAVO. De stichting van deze twee organisaties benadrukte dat de wereld opgedeeld was in twee delen: het Oostblok onder leiding van de Sovjet Unie en het Westblok met de Verenigde Staten aan het hoofd.
Op 14 mei 1955 was er een vierdaagse conferentie waar een aantal landen zoals: Albanië, Bulgarije, Roemenië, Oost-Duitsland, Hongarije, Polen en Tsjechoslowakije toetraden tot het Warschaupact. Opvallend was dat China ook aanwezig was op deze conferentie, echter trad het land niet toe tot het pact. Wel kondigde de toenmalige Chinese minister van Defensie aan dat zijn land de Oost-Europese landen zouden helpen mochten ze aangevallen worden door de landen in de NAVO.
De landen waren niet alleen verplicht samen te werken op militair gebied maar volgens het pact waren de lidstaten ook genoodzaakt om elkaar te raadplegen voor internationale kwesties, die mogelijk elkaar belangen hadden. Daaruit werd het Politiek Consultatief Comité opgezet, hierin speelde de Sovjet-Unie een sterke rol. Volgens critici voornamelijk uit het Westen gebruikte de Sovjet-Unie het Warschaupact om een groot socialistisch structuur op te bouwen en de eigen heerschappij in Midden-Europa te waarborgen.
Het Warschaupact zette zich tot 1 juli 1991 voort, de periode daartussen was Hongarije voor een korte periode geen lid meer van. Door de val van de Berlijnse Muur verloor de Sovjet-Unie haar macht op Midden- en Oost-Europa en verloor het Warschaupact hierdoor langzaamaan haar politieke en militaire oorsprong. In 1999 traden een aantal landen die voorheen lid waren van de communistische alliantie toe tot de NAVO. Dit waren de landen: Tsjechië, Hongarije en Polen, in 2004 volgden de landen Bulgarije, Estland Litouwen, Roemenië, Slowakije en Slovenië.