In 1942 wonen er, naast 60 miljoen Indonesiërs, ongeveer 360.000 Nederlanders en Europeanen in Nederlands-Indië. De meesten, 280.000, zijn mensen van gemengd Indonesische, Chinese en Nederlandse afkomst. De Japanners zien deze roep als Aziaten, terwijl het Nederlandse staatsburgers zijn. Maar in de praktijk blijkt dat een gemengde
afkomst geen garantie is voor een veilig bestaan. Veel van hen worden door de Japanners opgesloten in kampen. Indonesische arbeidskrachten worden onder vreselijke omstandigheden te werk gesteld. Ook onder de Indische bevolking worden mensen aan het werk gezet, op melkerijen en in de landbouw. Met de inval van Japan is het Nederlandse koloniale gezag verdwenen. De Indonesische bevolking krijgt steeds meer nationaal zelfbewustzijn. De Japanners geven hen bestuursfuncties, laten een Indonesisch parlement op papier functioneren.
Wist je dat?
- De situatie in Nederlands-Indië ingewikkeld was? De Indonesiërs waren al geruime tijd steeds opstandiger geworden tegenover de Nederlandse heersers. De Japanners waren voor hen soms meer 'bevrijders' dan 'bezetters'. Twee dagen nadat Japan zich overgaf riepen jonge Indonesiërs de onafhankelijkheid uit.
- De bevrijding van Nederlands-Indië niet op 5 mei maar op 15 augustus gevierd wordt
Nederlands-Indië werd meegezogen in de Tweede Wereldoorlog. In Azië was Japan erg agressief, het wilde een groot rijk met veel grondstoffen (olie, steenkool). Vanaf maart 1942 waren de Japanners de baas in Nederlands-Indië. Nederlanders werden opgesloten in kampen of moesten heel hard werken aan een spoorlijn. Veel Nederlanders overleefden de kampen niet. De Amerikanen gooiden atoombommen op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki. 15 augustus 1945 capituleerde Japan.
Na de bevrijding van Nederlands-Indië op 15 augustus 1945, riep een belangrijkrijke Indonesische leider de onafhankelijkheid van Indonesië uit. Voortaan wilden ze hun eigen land besturen. Nederland was het daar niet mee eens en begon een oorlog. Koning Willem Alexander bood in 2020 tijdens een staatsbezoek aan Indonesië excuses aan voor
‘geweldsontsporingen van Nederlandse zijde’ in de jaren van de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd.
