De oude toren van de Petrus Banden kerk op de markt brandde op 27 juli 1448 af. Direct daarna is begonnen met de bouw van de huidige fraaie toren. Vermoedelijk heeft de oude toren aan de zuidkant tegen de zijmuur van de kerk gestaan. Of die toren vroeg-Gotisch was of nog Romaans weten we niet. Er is niets over de vorm of de ouderdom bekend. Die toren heeft mogelijk meer naar achteren gestaan, in het kerkgebouw dus. De rijk versierde toren is een voorbeeld van Kempische gotiek. De fraaie ornamentering van de romp is geen beeldhouwwerk zoals in de torens van Franse gotische kathedralen, maar siermetselwerk.
Er is meerdere malen brand geweest in de nieuwe toren, maar de torenromp is nog dezelfde als de huidige. De fraaie spits is wel meerdere malen vernield en herbouwd. De huidige spits stamt uit het begin van de zeventiende eeuw, maar deze laat- gotische stijl komt al in de zestiende eeuw voor. De spits is van eikenhout en is met leien gedekt. Hij bestaat uit verschillende onderdelen die in oude teksten met kenmerkende namen worden aangeduid: Het onderste deel, bestaande uit een twee verdiepingen tellende achtkant, wordt de “blaasbalg” genoemd. De bolvorm daar bovenop is de “grote appel”, daarbovenop staat de “lantaren”, waar je je gemakkelijk een voorstelling bij kunt maken en tenslotte de “peer”, die ook herkenbaar is. De spits is bekroond met een groot kruis op een kleine bol met daarbovenop de torenhaan. De totale hoogte van de toren is 74,50 meter.
Onder de klokkenvloeren heeft de toren vier vloeren, die nu aangeduid worden als de Torengalerij. De Torengalerij is ingericht met voorwerpen uit ons oudheidkundig museum. Deze ruimtes zijn toegankelijk voor het publiek, en er worden rondleidingen gehouden.
Lees meer
Jan Scheirs en Dick Zweers, Bouw en geschiedenis van de toren van Hilvarenbeek. Onder de toren Deel II. Hilvarenbeek: Stichting Bikse Torensteun, 1990.
