De Tweede Wereldoorlog (Holocaust)

'Voor Joden verboden'

Kristallnacht

Op de nacht van 9 op 10 november 1938 vond de Kristallnacht plaats, een door de nazi’s georganiseerde gewelddadige aanval op Joden in Duitsland en Oostenrijk. Tijdens deze nacht werden Joden aangevallen, synagogen in brand gestoken en Joodse bezittingen vernietigd. Deze gebeurtenis was een belangrijke eerste stap die uiteindelijk zou leiden tot de Holocaust. In 1941 werden Joden in Duitsland verplicht om de Jodenster te dragen, en in mei 1942 volgde hetzelfde bevel in Nederland. Iedere Jood kreeg vier sterren voor 4 cent per stuk en moesten deze zichtbaar op hun kleding naaien. Het niet dragen van de ster bracht grote risico’s met zich mee, en dit werd streng gecontroleerd. Het controleren was eenvoudig, omdat de Joodse bevolking al herkenbaar was door de 'J' op hun persoonsbewijzen.

Vanaf begin 1941 werden Joden in Nederland met steeds meer regels opgezadeld. Ze mochten bijvoorbeeld niet meer naar 'gewone' scholen en moesten naar Joodse scholen. Wekelijks kwamen er nieuwe maatregelen die hun leven verder inperkten. Joden mochten niet verhuizen, moesten hun radio's inleveren, waren uitgesloten van bepaalde beroepen en openbare plekken, en werden steeds meer gescheiden van de rest van de samenleving. Uiteindelijk werd het dagelijks leven van Joden volledig bepaald door de regels van de Duitsers.

De inhoud van dit venster sluit het best aan bij Kerndoel 52.

Begrippen:

  • Kristallnacht: Een door de nazi's georganiseerde gewelddadige aanval op Joden en hun eigendommen in november 1938.
  • Jodenster: Een gele ster die Joden verplicht op hun kleding moesten dragen.

Lesideeën:

  1. Brief schrijven: De leerlingen gaan zich inleven in de positie van een Joodse familie in 1941 en schrijven een brief waarin ze meeleven in de veranderingen die ze in hun leven doormaken.
  2. Tijdlijn maken: Laat leerlingen een tijdlijn maken met de opeenvolgende maatregelen die Joden steeds verder uitsloten. Beeld je in dat je al deze dingen niet meer zou mogen en kunnen doen.

Bronnen: