Feest! Elk dorp heeft wel zijn eigen feest. En met zoveel dorpen kent Hollands Kroon ontzettend veel feesten, kermissen en jaarmarkten. Deze evenementen zijn een belangrijk onderdeel van de dorpscultuur. Zo’n dorpsfeest gaat vaak gepaard met veel bier, muziek en kermisplezier, maar ook oude lokale tradities worden gevierd.
Een kermis zag er vroeger heel anders uit dan nu. Het woord kermis is een verbastering van het woord kerkmis. Tijdens de Middeleeuwen werden er veel kerken gebouwd in Nederland. De opening en inwijding van een nieuwe kerk was een belangrijke gebeurtenis. Elk jaar gaf de kerk een grote feestelijke mis, de kerkmis, ter ere van de openingsdag. Rondom die dag waren alle gelovigen vrij en had men tijd om plezier te maken na maandenlang hard werken.
Rondom de kerk mocht ook vrij worden gehandeld tijdens de feestdagen. Daar kwamen dan allerlei handelaren op af met hun koopwaar. Zij reisden van dorp naar dorp, net waar op dat moment de kerkmis werd gevierd. Ook andere mensen die een extra centje wilden verdienen kwamen hierop af, zoals muzikanten en andere entertainers als jongleurs of toneelgezelschappen. Door de jaren heen werd het feestaspect steeds belangrijker en schoof de mis steeds meer naar de achtergrond. Uiteindelijk bleef op veel plaatsen alleen het feest, de kermis, nog over.
Door de jaren heen kreeg de kermis steeds meer bezienswaardigheden en attracties. Spektakels als een vlooiencircus of acrobaten, spellen zoals katknuppelen en paling- of ganstrekken, en attracties voor de kinderen zoals een draaimolen getrokken door een paard. Toen de stoommachine en later ook elektriciteit werden uitgevonden, werden de attracties geautomatiseerd en konden ze steeds groter en gewaagder worden. Nog steeds ontstaan er nieuwe tradities rond de dorpskermis. Zo is nu sport vaak een belangrijk onderdeel. Veel sportclubs organiseren speciale feestwedstrijden en ook een 10-kamp of obstakelrun voor de lokale jeugd zijn populair. Toch worden oude tradities hier en daar nog in stand gehouden. Zo wordt er op de kermis in Lutjewinkel nog steeds gekatknuppeld, maar gelukkig nu met een houten blok in de ton, in plaats van een levende kat. En in Hippolytushoef is er nog elk jaar een wedstrijd ringsteken tijdens de Hippo Feestweek.
Voor een groot deel zijn dorpsfeesten overal in Nederland hetzelfde. Maar er zijn ook veel lokale feesten die te maken hebben met tradities of industrieën in het gebied. Zo zijn er natuurlijk de Flora- en Visserijdagen in Den Oever, die tegenwoordig vooral in het teken staan van de visserij. Maar ook het flora-gedeelte hoort bij een lokale traditie. Hollands Kroon telt namelijk meer speciale feestdagen rondom bloemen. Zo zijn er de Bloemendagen in Anna Paulowna, Floralia in Nieuwe Niedorp, en natuurlijk het Bloemencorso in Winkel. Jaarlijks trekken deze feesten veel bezoekers naar het gebied. Bij elk van deze evenementen is creativiteit een belangrijk onderdeel.
De Bloemendagen in Anna Paulowna werden voor het eerst gehouden in 1953. Dit was op initiatief van de lokale VVV, om meer bezoekers naar het gebied te trekken. Voor die tijd zetten sommige bewoners al wel eens een bloemstuk in de voortuin, of strooiden met bloemknoppen een figuur in hun gazon, maar vanaf 1953 gebeurde dit dus voor het eerst op georganiseerde wijze. Om reclame te maken voor de eerste editie reden de negen deelnemers met zes bloemenmeisjes in een mooie zwarte auto naar de markt in Schagen om bloemen en folders uit te delen. Dit werkte, want het werd het gesprek van de dag! De eerste jaren waren de mozaïeken liggend op het gras, maar langzamerhand werd men steeds fanatieker en werden de mozaïeken staande gemaakt. Zo kon men in de winter alvast het mozaïek voorbereiden van kippengaas en stro om in het voorjaar alleen nog de hyacinten erin te hoeven prikken. De hyacinten die gebruikt worden komen bij lokale kwekers vandaan en worden verdeeld onder de deelnemers. Er doen tegenwoordig tientallen deelnemers mee, van jong tot oud. Er zijn verschillende prijzen te winnen, zowel publieks- als juryprijzen in verschillende categorieën. Maar het belangrijkste is natuurlijk de saamhorigheid die ontstaat wanneer het hele dorp samen zo’n groot evenement organiseert.
Het Florafeest in Den Oever is een van de oudste in de omgeving. De eerste werd al in 1906 gehouden. School- meester Leendert Spaander wilde iets bedenken om de vrouwen van Den Oever iets om handen te geven als de mannen op zee of op de akkers waren en het huis aan kant was. Wanneer zij zich aanmelden om mee te doen, kregen de vrouwen een stekje en het ging erom wie dat stekje tot een zo mooi mogelijke plant kon laten groeien. De stekjes werden in de herfst uitgedeeld en de dames hadden tot de daaropvolgende september de tijd om ze op te kweken. Met deze planten werd een tentoonstelling ingericht. Rondom deze tentoonstelling werd een optocht georganiseerd met versierde wagens.
In 1931, tijdens het 25-jarig bestaan, werd het feest voor het eerst uitgebreid met een kermis met een zweefmolen, volksspelen, vuurwerk en paardenraces. Pas in 1960 kwam de vlootschouw erbij. Het jaar daarvoor had een aantal Wieringers een vlootschouw gezien in Zeeland en dat vonden ze een leuk idee om ook in Den Oever te doen. De vlootschouw werd aan de Flora gekoppeld en altijd op de maandag na het feestweekend. Het weekend waarin de Flora- en Visserijdagen plaatsvinden wisselt elk jaar, afhankelijk van wanneer het hoogwater is en de schepen kunnen uitvaren met bezoekers. Tegenwoordig is het visserijgedeelte het bekendste onderdeel van het feest, maar er is altijd nog een kleine bloementent aanwezig.
Ook de Floralia in Nieuwe Niedorp begon ooit met het opkweken van stekjes. Men kocht de stekjes in januari en had tot het derde weekend van september om ze groot te brengen. De eerste Floralia werd georganiseerd in 1930 en de tentoonstelling van huisvlijt en de opgekweekte planten vond plaats in Dorpshuis Prins Maurits. Vanaf 1932 werd de tentoonstelling uitgebreid met een optocht van versierde kruiwagens en poppenwagens die met de plaatselijke fanfare door het dorp trokken. In 1965 werd er overgestapt naar de nu zo bekende mozaïeken in de voortuinen. Ook hier worden net als in Anna Paulowna de mozaïeken al maanden van te voren voorbereid met gaas. Echter gebruikt men in dit geval dahlia’s in plaats van hyacinten.
Het ontstaan van het Bloemencorso in Winkel gaat terug naar 1906, toen er een eerste ‘allegorische’ optocht werd gehouden. Hierbij werden fietsen, wagens en karren versierd en door verklede mensen door de straten getrokken. In die tijd speelden bloemen nog niet de hoofdrol, maar het was een van de manieren waarop wagens versierd konden worden. Later werd de optocht aan de Floralia gekoppeld en werden alle wagens versierd met dahlia’s. Omdat het corso steeds groter werd, splitste het in 1974 af van de Floralia. Zo kwamen beide feesten en alle creatieve werkstukken beter tot hun recht. Begin jaren tachtig werd het corso uitgebreid met kermis, markt en muziek. Vanaf 2006, het jaar van het 100-jarig jubileum, kwam de kindercorso erbij. Het corso trekt elk jaar duizenden bezoekers en tientallen deelnemers van jong tot oud doen mee. Net als in Anna Paulowna zijn ook hier prijzen te winnen in verschillende categorieën.
Kijk verder
-
Bekijk de evenementenkalender van Bezoek Hollands Kroon voor de meest recente informatie over alle feesten, markten en kermissen in de gemeente.
