We kennen in Nederland openbare, christelijke en katholieke scholen. En in elke stad en in elk dorp vind je wel één of meerdere kerken. In de grote steden vind je vaak ook nog eens moskeeën. In Nederland wonen mensen met verschillende geloven zoals het katholieke, protestantisme en islamitische geloof. Er zijn ook mensen die niet naar de kerk gaan en niet geloven. Nog niet zo lang geleden was dit niet gebruikelijk. De meeste mensen gingen elke zondag naar de kerk. Vaak zelfs meerdere keren op een dag. Door de jaren heen is de geloofsbeleving in Nederland erg veranderd.
Protestants
In 1834 was het Protestantse geloof gangbaar in Drenthe. Veel mensen waren Hervormd en gingen naar de Hervormde kerk. Onder invloed van o.a de wetenschap veranderde de manier waarop mensen geloofden. De wetenschapper Darwin kwam met de evolutietheorie. In de evolutietheorie wordt beweerd dat het ontstaan van de aarde en het leven erop langer heeft geduurd dan de 7 dagen die in de bijbel beschreven staan. Zijn ideeën zorgden voor veel verwarring. Binnen het geloof ontstonden groepen. Zo waren er groepen die mee gingen met de moderne opvattingen uit de wetenschap, andere groepen hielden stevig vast aan het geloof en namen de teksten uit de bijbel heel letterlijk. Dit alles zorgde voor onderlinge strijd, verschillende geloofsgroepen en bijbehorende kerken.
Kok en de Cock
Binnen het Protestantse geloof veranderde ook veel. Het geloof werd moderner en de strenge leefregels werden soepeler. Vrouwen kregen steeds meer rechten. De bijbel was altijd wel de leidraad van het geloof, maar het geloof bepaalde niet langer letterlijk de regels.
De schoolmeester Albert Kok was aangesloten bij de Hervormde kerk in Dwingeloo. Hij was niet tevreden met de manier waarop het daar ging. Hij vond het Hervormde geloof niet streng genoeg. Volgens hem moest het geloof volgens de oude regels van de Bijbel worden nageleefd. Hij sprak hierover met zijn vriend Hendrick de Cock uit het Groningse Ulrum. Hendrick wilde zich afscheiden van de Hervormde kerk en een eigen kerk beginnen. Albert vestigde in Diever een kerk in zijn schuur. Albert en Hendrick zagen zichzelf niet als een nieuwe stroming, maar juist als de harde kern van het oorspronkelijke Hervormde geloof. Al snel kwamen veel mensen naar Diever die het eens waren met hun opvattingen. De mensen in deze afgescheiden stroming noemden zich de Gereformeerden.
In de loop van de geschiedenis zijn steeds meer kerken ontstaan, omdat groepen mensen het geloof anders zagen en anders wilden beleven. De regering accepteerde eerst niet dat kerken zich afscheiden van de oorspronkelijke Hervormde kerk. De nieuwe stroming werd bijvoorbeeld niet officieel erkend. Een wet van Napoleon verbood destijds zelfs bijeenkomsten met meer dan 20 personen. Men moest toestemming vragen voor bijeenkomsten anders kwam men in de gevangenis terecht. Vanwege deze situatie emigreerden een aantal gereformeerden naar de Verenigde Staten. Toch blijft ook in Nederland de Gereformeerde Kerk bestaan en later werd het geloof officieel erkend.
De school
Doordat er steeds meer kerken kwamen van de "Gereformeerden" waren er ook meer predikanten nodig. Voordat de predikanten aan het werk konden als dominee kregen ze een opleiding. De school waar de toekomstige predikanten naar toe gingen stond in Berghuizen bij Ruinerwold (nu gemeente De Wolden). De zoon van Albert Kok, Wolter Kok, gaf er les. Ook nu nog heb je binnen het Protestantse geloof verschillende richtingen ook al zijn gereformeerde en hervormde kerken tegenwoordig verenigd binnen de PKN, de Protestantse Kerken Nederland. Predikanten worden tegenwoordig opgeleid aan de universiteit.
-
Hertog Jan I van Brabant
Hertog Jan I van Brabant was nog maar 8 jaar toen zijn vader overleed en op 13 jarige leeftijd nam Jan I de macht over van zijn geestelijk gehandicapte broer die niet erg geschikt was voor zijn taak als hertog. Hertog Jan I was een goede legerleider en een goede bestuurder die er voor zorgde dat er in Brabant de zelfde regels golden. Wat zijn volgens jou de voordelen van overal in Brabant dezelfde regels?
Op het plaatje zie je hoe Jan I en zijn broer tot ridder werden geslagen.
-
Slag bij Woeringen
Hertog Jan werd beroemd door de slag bij Woeringen. Door zijn overwinning werd hertog Jan I de nieuwe hertog van Limburg en werd hij de baas over het grootste gedeelte van het gebied tussen Keulen en de Noordzee. De slag bij Woeringen maakte een einde aan jarenlang geruzie tussen Brabant en Gelre. Er sneuvelden die dag 40 Brabantse ridders en 1100 tegenstanders. De belangrijkste vijanden van Hertog Jan I waren bij deze slag omgekomen. Het werd dus lekker rustig langs de belangrijke handelsroute die door het gebied liep. Jan van Heelu, geschiedschrijver van Brabant en schildknaap van Jan I, heeft de slag bij Woeringen met eigen ogen gezien en beschreven daarom weten we hoe de slag verlopen is. Door zijn verhaal weten we dus dat hertog Jan I een stoere vechtersbaas was. Waarom is het bijzonder dat we het verhaal over de slag bij Woeringen (1288) van Jan van Heelu hebben en kunnen lezen?
Het plaatje komt uit de strip Brabant daar brandt nog licht
-
Riddertoernooien
In tijden van vrede oefenden de ridders hun vechtkunst op toernooien. Dat waren grote feesten waar veel mensen naar toe gingen. De ridders probeerden elkaar uit het zadel te wippen en ondertussen indruk te maken op de dames. Ook hertog Jan I van Brabant deed hier graag aan mee. Hij won 71 toernooien. In mei 1294 vocht hij zijn 72ste toernooi, maar raakte gewond en stierf door bloedverlies. Hertog Jan I was dus echt een stoere man. Wanneer vind jij een man of jongen stoer? Wat moet hij dan goed kunnen?
Plaatje uit Brabant daar brandt nog licht
-
Hertog Jan bier
Volgens een oud verhaal hield Hertog Jan I erg van bier en zat hij na de slag bij Woeringen op een vat bier. We hebben lang gedacht dat hij de uitvinder van het bier was, maar dat blijkt niet te kloppen. Wie waren de uitvinders van het bier?
Plaatje uit Brabant daar brandt nog licht
-
Hertog Jan I en de liefde
Hertog Jan I was een stoere ridder die ook dol was op de dames. Jan I trouwde al op 17 jarige leeftijd met een jonge hertogin uit Frankrijk waar hij heel verliefd op was. Zij overleed bij de geboorte van hun tweeling. Een paar jaar later trouwde hij met de dochter van een Vlaamse graaf. Op zijn 32ste was Jan weer weduwnaar. Hierna wilde hij niet meer trouwen, maar hij zat wel volop achter de vrouwen aan. Wat deed hij om indruk op de dames te maken? Of: hoe maak jij indruk op een jongen of een meisje als je verliefd bent?
Op de vensterplaat staat hij met zijn tweede vrouw
-
Minnedichter
Hertog Jan was niet alleen heel stoer, hij had ook een zachte kant . Hij hield van muziek, zang en hij schreef heel mooie gedichten voor de vrouwen waar hij verliefd op was. Er zijn 9 gedichten van hem bewaard gebleven. Als je zo'n gedicht in het oud Nederlands leest, merk je dat hij een vurig hart had. Lees het hardop, want dan herken je meer woorden. Probeer de eerste 4 regels van het gedicht te vertalen.
Eens meien morgens vroege
Was ic opghestaan;
In een scoen boemgerdekine
Soudic spelen gaen.
Daar vant ic drie joncfrouwen staen,
Si waren so wale ghedaen,
Dene sanc voor, dander sanc na:
Harba lorifa, harba harba lorifa,
harba lorifa!
Vensterplaat