De oude kerken uit de Middeleeuwen
De eerste kerken werden van hout gemaakt. Later gebruikte men natuursteen (tufsteen) uit Duitsland. Maar bijna alle Middeleeuwse kerken in Groningen zijn gemaakt van donkerrood baksteen en daardoor heel herkenbaar. Veel kerken zijn op veilige, hoge plekken gebouwd. De kerk als gebouw gaf de bevolking dus ook bescherming.
De buitenkant
De muren zijn versierd met horizontale banden en blinde nissen (dat lijkt op een dichtgemetseld raam). Om de druk van de gewelven op te vangen, werden steunberen (massief gemetselde verstevigingen) aan de buitenkant geplaatst. De ramen hadden een ronde (romaanse) of spitse (gotische) boog. De plattegrond van de kerk was eenvoudig, en bestond uit 3 delen. Het middenstuk (het schip) was rechthoekig, aan de oostkant halfrond of veelhoekig (het koor) en aan de westkant de toren. Het gebed (en daardoor ook het koor) was altijd naar het oosten gericht omdat daar de zon opkomt. Veel oude Groninger kerken hebben een losstaande toren. Torens zijn er in verschillende vormen.
De binnenkant
Het plafond van de kerk noemen we het gewelf. Gewelven waren van hout of van steen. Houten plafonds zijn recht of halfrond (tongewelf). Stenen gewelven kunnen ook halfrond zijn, maar ze werden vaak als kruizen gemaakt (kruisgewelf), of als meloengewelf (kruisgewelf met 8 ribben) of als ster (stergewelf). Dan zijn ze verdeeld in vakken (traveeën).
De boogvorm komen we vaak tegen in de bouwkunst, want dat is een sterke constructie.
Klik hier voor een grotere afbeelding
Gebruikte bronnen:
