Dorpspolitiek

Met luide stem neemt Hanneke Bögels het woord in de zaal waar de gemeenteraad vergadert. Hanneke is het eerste vrouwelijke raadslid. In scherpe taal stelt ze misstanden en vriendjespolitiek aan de kaak. Ze spaart niets en niemand. Over veel zaken heeft ze een uitgesproken mening. De andere raadsleden zijn grote boeren en winkeliers. Allemaal mannen. Ze moeten erg wennen aan de vrouwelijke nieuwkomer.

Hanneke Bögels

In de (dorps)politiek hebben rijkere mannen het vanaf de Grondwet van 1848 voor het zeggen. Dat verandert met de invoering van het algemeen kiesrecht. In 1922 kunnen ook vrouwen worden gekozen. In Groesbeek is met de verkiezing van Hanneke Bögels meteen raak. Hanneke is raadslid van 1923 tot 1935. Ze neemt het vooral op voor de arme dorpsgenoten. Vaak stemt ze tegen. Ze vindt de kosten dan te hoog voor de bevolking zoals bij de aanleg van de waterleiding. Hanneke heeft ook een bezemhandel. Haar bedrijf ligt bij het spoor. Het gebouw wordt de 'bessemkeet' genoemd. Veel bezembinders verdienen er hun brood.

Veranderingen in de dorpspolitiek

Vanaf 1917 tot 1962 zitten in de raad vooral plaatselijke standspartijen. Elke stand heeft zijn eigen raadsleden: boeren, middenstanders en arbeiders (vanaf 1926). In 1962 komt een jongerenpartij in de raad. De rol van de standen wordt kleiner. Voortaan gaat het om politieke plannen en ideeën. Vanaf 1974 zitten er ook landelijke politieke partijen in de gemeenteraad. En meer vrouwen!

 

Bronnen en verder lezen:

  • G.G. Driessen, Groesbeek: over Dorp en Herwendaal –Dries en Stekkenberg (Groesbeek 2003), p. 172.
  • G.G.Driessen en J.D.G.Montenberg, Oud Groesbeek in woord en beeld (Nijmegen/Groesbeek 1980), p. 160 – 163.
  • Toon Bosch en Sjef Schmiermann, 'In het welbegrepen belang der gemeente' Lokaal bestuur in Groesbeek ca. 1750-heden (Nijmegen 2014), p. 93-103.

 

 

Rechten

Vereniging Heemkundekring Groesbeek, CC-BY-NC