De Statenbijbel en Gijsbert Voetius
Een van de voornaamste vragen ging over de Bijbel. Voor protestanten is het belangrijk dat je zelf de Bijbel kan lezen en interpreteren, niet in het Kerklatijn of aan de hand van de uitleg van een pastoor. Voetius en de andere protestantse geleerden op de synode besloten dat er een begrijpelijke Nederlandse Bijbelvertaling moest komen: de Statenbijbel.
Ook in iedere plaats van het huidige Noord-Brabant is er een Statenbijbel geweest. Dat terwijl Brabant bekend staat als een gebied dat altijd katholiek is gebleven. Dat is slechts deels waar. Juist hier waren er al in het begin op verschillende plekken mensen die de ideeën van Luther en Calvijn goed vonden. Zoals de grootvader van Voetius, die als burgemeester van Oudheusden als een van de eersten openlijk protestants was.
Burgeroorlog in 's-Hertogenbosch
Ook in 's-Hertogenbosch waren er veel vroege aanhangers van het protestantisme. Dat leidde in 1579 zelfs tot het Schemersoproer, een ware burgeroorlog midden in de stad. Uiteindelijk trokken veel vroege protestanten weg uit Brabant, waar veel van het oorlogsgeweld tijdens de Tachtigjarige Oorlog plaatsvond.
Geen dienst in Werkendam
Dat gold zowel voor katholieken als protestanten. In het oorlogsgebied was het moeilijk voor predikanten en dominees om hun religieus werk te doen. Voor de protestantse gemeenschap in Werkendam betekende dat soms diensten in de open lucht, in een ander dorp of in het ergste geval zelfs geen dienst. Hun predikant in die tijd, Hermanus Schevenhuisen, moest door de oorlogsmaatregelen van de Republiek een tijdje uitwijken naar veiligere plekken. Pas na het einde van de Tachtigjarige Oorlog kon hij terugkeren naar Werkendam om de kerkgang te regelen.
Brabant generaliteitsland
Na de Vrede van Münster in 1648, het einde van de Tachtigjarige Oorlog, werd het huidige Noord-Brabant onderdeel van de Republiek der Verenigde Nederlanden als Staats-Brabant. De protestantse kerk was de officiële kerk van de Republiek, dat betekent dat andere religies in het openbaar werden verboden. In Brabant bleef het grootste deel van de bevolking katholiek, zij kwamen stiekem samen in schuil- en schuurkerken.
