Jan Wiegers wordt geboren in 1893 in Kommerzijl. Zijn vader Frans komt uit Leens en is bakker, zijn moeder Menke Bolt komt uit Grijpskerk. Jan bezoekt het Stedelijk Gymnasium in Groningen en neemt vanaf z’n 13e ook lessen op de Academie Minerva, de kunstacademie van de stad Groningen. Hij schrijft zich na zijn eindexamen daar in en bezoekt ook de kunstacademies van Rotterdam en Den Haag. Als hij is afgestudeerd, werkt hij een tijdlang in Zwitserland, waar hij in opdracht religieuze kunst schildert.
De Ploeg
Met twee vrienden, Jan Altink en Johan Dijkstra, richt Wiegers in 1918 de Groninger Kunstkring De Ploeg op. Veel jonge collega’s uit de provincie sluiten zich daarbij aan. Als Wiegers tuberculose krijgt zamelen vrienden van de Kunstkring geld voor hem in om naar een kuuroord in Davos te kunnen gaan. Daar sluit hij vriendschap met de Duitse expressionistische schilder Ernst Ludwig Kirchner. Wiegers gaat net als Kirchner in hele felle kleuren schilderen. Terug in Groningen beïnvloedt hij daarmee ook zijn vrienden. Samen maken ze vooral in de periode 1923 – 1928 kunst die in eigen land niet altijd wordt gewaardeerd, maar internationaal heel succesvol is. Bij de schilders staat daarin vaak – niet altijd – het Groninger landschap centraal of de oude Groninger kerken. Anderen gaan juist weer heel abstract – constructivistisch – schilderen.
Expressionisme
Groningen wordt in deze tijd een belangrijk centrum voor schilders en grafische ontwerpers. Ook architecten, ontwerpers en muzikanten zorgen voor een rijk cultureel leven in Stad. Expressionisme wordt ook ‘hip’ in de architectuur en in de stedenbouw. In de stad en op het platteland worden tot in de jaren 1930 veel huizen, kerken en scholen gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School. Die bouwstijl, met het typische gebruik van bakstenen als ornamenten, heeft zich weer laten inspireren door het metselwerk van de oude ziekenzaal van het klooster in Aduard [zie venster 6].
In 1934 vertrekt Wiegers naar Amsterdam. Wel houdt hij contact met zijn oude vrienden. Zo maakt hij een houtsnede voor het eerste nummer van De Blauwe Schuit, het illegale blad van collega Hendrik Werkman. Na de oorlog wordt hij hoogleraar aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam. Hij overlijdt daar in 1959.
Thematische lijnen
- Woord en beeld verbinden - taal, kunst en cultuur
Verwijzingen
- Canon van Nederland: Vincent van Gogh
- Canon van Groningen: Kunstenaarscollectief De Ploeg
- Jan Wiegers (Groninger Museum)
- De blauwe schuit (KNAW)
Educatief
Dwaalvogel (De Ploeg voor kleuters)
|
Afbeelding 74: Johan Dijkstra: Kerkje van Oostum. Olieverf op Doek, 1922. Collectie Groninger Museum / Stichting De Ploeg |
