Het doel van het Kinderwetje van van Houten moesten maatregelen nemen tegen het overmatige arbeid en vewaarlozing van kinderen. Dit was de eerste wet in nederland die een eind moest maken aan kinderarbeid. De wet kwam tot stand door de radicale liberale politicus Samuel van Houten. Hij verbood kinder tot 12 jaar in fabrieken te werken. Het verbod was niet toepasselijk op het huiselijke en persoonlijke diensten op veldarbeid.
Tot aan de invoering van het kinderwetje van van Houten was kinderarbeid heel gebruikelijk in Nederland. De armoede in Nederland maakte dat veel mensen voor kinderarbeid waren, omdat ze dan extra inkomsten hadden in het huishouden. Het was onder anderen de schrijver Jacob Jan Cremer die in 1863 in een textielfabriek kwam en fel reageerde tegen arbeid. Hij kon de schrijnende werkomstandigheden niet aanzien.
Er waren nog wel vermoedens dat er kinderarbeid gebeurden, maar ze gingen soms controleren in fabrieken en als er dan geen kinderarbeid was dan was er niks aan de hand.
Het kinderwetje van Van Houten hoort bij de geschiedenis van de rechtsstaat en parlementaire democratie, omdat deze wet ervoor heeft gezorgd dat kinderen niet meer hoeven te werken onder schrijnende omstandigheden.
